واژهی کودتا (به فرانسوی: Coup d'État) به معنای تغییر ناگهانی و غیرقانونی حکومت توسط گروهی محدود، معمولاً نظامی یا سیاسی است. در کودتا، گروهی که قدرت سیاسی یا نظامی در اختیار دارد، با برکناری دولت قانونی، کنترل کشور را در دست میگیرد. این واژه در فارسی نیز با همین معنا به کار میرود و معمولاً با مفاهیمی چون براندازی، سرنگونی حکومت یا تصرف قدرت همراه است.
این اقدامات معمولاً بدون مشارکت عمومی مردم و در مدت زمانی کوتاه و با استفاده از زور یا تهدید نظامی انجام میشوند. هدف کودتاگران معمولاً بهدست گرفتن قدرت سیاسی، تغییر ساختار حکومت یا حفظ منافع گروه خاصی است. در بسیاری از کشورها، این اقدام موجب بیثباتی سیاسی، سرکوب مخالفان و ایجاد بحرانهای اقتصادی و اجتماعی میشوند.
در تاریخ معاصر جهان، کودتاها نقش مهمی در شکلگیری دولتها و تغییر مسیر کشورها داشتهاند. در برخی موارد، آنها به بازگشت دیکتاتوری یا حکومتهای نظامی منجر شدهاند، و در مواردی دیگر، آغازگر اصلاحات یا تغییرات سیاسی بودهاند. به طور کلی، مفهوم این کلمه نشانهای از ضعف نهادهای دموکراتیک و نبود ثبات سیاسی در یک جامعه است و پیامدهای آن معمولاً عمیق و ماندگار است.