استبداد به معنای نوعی حکومت یا نظام سیاسی است که در آن قدرت به صورت متمرکز و بدون محدودیت در دست یک فرد یا گروه خاص قرار دارد. در این نظام، حاکم یا حاکمان به طور مطلق و بدون نظارت یا کنترل از سوی نهادهای دیگر، تصمیمگیری میکنند و حقوق و آزادیهای فردی شهروندان به شدت محدود میشود.
تعریف:
استبداد به وضعیتی اشاره دارد که در آن حاکمیت به صورت خودسرانه و بدون مشارکت عمومی اعمال میشود. در این نوع حکومت، قدرت سیاسی معمولاً به یک فرد (مثل دیکتاتور) یا یک گروه (مثل حزب حاکم) محدود میشود.
ویژگیها:
عدم مشارکت عمومی: در نظامهای استبدادی، شهروندان معمولاً حق مشارکت در تصمیمگیریهای سیاسی را ندارند و انتخابات آزاد و عادلانه وجود ندارد.
سرکوب مخالفان: در این نوع حکومتها، هر گونه انتقاد یا مخالفت با حاکمیت سرکوب میشود و مخالفان سیاسی ممکن است تحت تعقیب، زندانی یا حتی کشته شوند.
نظارت و کنترل: رسانهها و نهادهای اجتماعی تحت کنترل حاکمیت قرار دارند و آزادی بیان و آزادی رسانهها به شدت محدود میشود.
استفاده از ترس: استبداد معمولاً بر پایه ایجاد ترس و وحشت در میان مردم بنا شده است تا از هرگونه شورش یا اعتراض جلوگیری کند.
دریغ آن ناصرالدین شاه و استبداد دورانش عزیز حضرت سلطان امین بزم خاقانش
پس از آزادی فرانسه سارتر نوشت که فرانسویان هیچگاه چنان آزاد نبودهاند که در جریان اشغال حکومت استبدادی ویشی و جنبش مقاومت. زیرا با گزینش بدیلهایی چون پیوستن به جنبش مقاومت مدارا سکوت ویا هم کاری با اشغال گران آزاد بودند.
تنها در برخی موارد استثنایی ممکن است فردی را بدون داشتن وکیل قانونی و بدون هیچگونه حکم قضایی تحت بازداشت خانگی قرار دهند. در برخی از کشورها در پی انتقادات شدید به این مجازات در طی سالیان، بازداشت خانگی به عنوان مصداقی از نقض حقوق بشر شناخته شدهاست. دربسیاری از کشورهای با حکومت استبدادی بازداشت خانگی با انگیزه سیاسی و به عنوان سادهترین راه برای محدود کردن مخالفان شناخته میشود.
عمده شهرت این فیلم بابت سرود متن فیلم با عنوان یار دبستانی است. یار دبستانی بعدها در جریان مبارزات جنبش دانشجویی به سرود رسمی این جنبش و نمادی برای بیش از نیم قرن مبارزهٔ این جنبش علیه ظلم و استبداد تبدیل شد. مضمون این سرود شورانگیز دعوت به مبارزه علیه استبداد و دیکتاتوری است.
مشیرالسلطنه در مجموع یازده ماه بر سر کار بود و سه کابینه تشکیل داد که در هر سه کابینه وزارت کشور با او بود. در کابینه مشیرالسلطنه افراد موجهی مانند مستوفی و مؤتمن الملک و مشیرالدوله و محتشم السلطنه هم عضویت داشتند. دوران یازده ماههٔ صدارت مشیرالسلطنه در تاریخ مشروطیت ایران به استبداد صغیر تعبیر شدهاست.