پاندمی

پاندِمی به وضعیتی اطلاق می‌شود که بیماری‌ای از مرزهای چند قاره فراتر رفته و به طور گسترده‌ای در سطح جهانی گسترش یابد. بیماری‌هایی مانند ایدز و کووید-۱۹ نمونه‌هایی از این نوع همه‌گیری‌ها در سال‌های اخیر هستند و به این وضعیت، همه‌گیری جهانی نیز گفته می‌شود. در طول تاریخ، چندین دنیاگیری رخ داده است که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به آبله، طاعون، سل، آنفلوانزا، وبا و به‌تازگی کووید-۱۹ اشاره کرد. یکی از بزرگ‌ترین دنیاگیری‌ها، بیماری مرگ سیاه بود که در سدهٔ چهاردهم، بین ۷۵ تا ۲۰۰ میلیون نفر را به کام مرگ کشاند. پیش از دنیاگیری کووید-۱۹، یکی از مهم‌ترین دنیاگیری‌های معاصر، دنیاگیری آنفلوانزای خوکی در سال ۲۰۰۹ بود. بیماری دنیاگیر به نوعی بیماری همه‌گیر اطلاق می‌شود که از مرزهای ملی عبور کرده و تعداد زیادی از افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری‌ها می‌توانند در موجودات زنده مهم کشاورزی یا دیگر موجودات ایجاد شوند. بیماری‌ای که به عنوان دنیاگیر شناخته می‌شود، باید منشاء عفونی داشته باشد. به عنوان مثال، سرطان باعث مرگ و میر زیادی می‌شود، اما به دلیل اینکه بیماری عفونی یا واگیر نیست، نمی‌توان آن را به عنوان یک بیماری همه‌گیر در نظر گرفت. سازمان بهداشت جهانی (WHO) پیش‌تر از یک سیستم شش مرحله‌ای برای طبقه‌بندی بیماری‌ها استفاده می‌کرد که نشان می‌داد چگونه یک ویروس آنفلوانزا جدید از چند مورد عفونت در انسان به یک بیماری همه‌گیر تبدیل می‌شود. این فرآیند معمولاً با ویروسی آغاز می‌شود که بیشتر جانوران را آلوده می‌کند و با چند مورد انتقال عفونت از جانوران به انسان ادامه می‌یابد. سپس در مرحله‌ای، ویروس به طور مستقیم بین انسان‌ها منتقل می‌شود و در نهایت، زمانی که عفونت‌های ناشی از ویروس جدید در سطح جهانی گسترش می‌یابد، به عنوان یک بیماری دنیاگیر شناخته می‌شود. در فوریه ۲۰۲۰، سازمان بهداشت جهانی به وضوح اعلام کرد که: «هیچ دسته‌بندی رسمی وجود ندارد... برای شفافیت بیشتر، سازمان بهداشت جهانی از سیستم شش مرحله‌ای خود استفاده می‌کند.»