پاسپورت

پاسپورت یکی از مدارک شناسایی رسمی است که از سوی دولت‌ها برای شهروندانشان صادر می‌شود. با این مدرک دولت مربوطه از دیگر دولت‌ها اجازه می‌خواهد تا به شهروندان مربوطه اجازهٔ گذر یا ورود به خاک آن کشورها را بدهند. به اجازه‌ای که به این منظور از دیگر دولت‌ها گرفته می‌شود، روادید یا ویزا گفته می‌شود. در قدیم به گذرنامه تذکَرهٔ مُرور گفته می‌شد. گذرنامه از یک سو مجوز خروج فردی است که دارای تابعیت سیاست داخلی آن کشور است و از سوی دیگر، تضمین‌کنندهٔ امنیت و حقوق مسافر در قلمرو دیگر کشورها به معنی پذیرش آن از سوی کشور مبدأ است. این موضوع، تابع قدرت سیاسی و بین‌المللی کشور صادرکنندهٔ گذرنامه است. اگر کشوری بخواهد می‌تواند به فرد بدون گذرنامه نیز اجازهٔ ورود به آن کشور یا مسافرت با شرکت هواپیمایی دولتی آن کشور را بدهد. بر اساس ماده ۱ قانون گذرنامه مصوب ۱۰ اسفند ۱۳۵۰، گذرنامه سندی است که توسط مقامات مجاز تعیین‌شده در این قانون برای سفر اتباع ایرانی به خارج از کشور، اقامت در خارج یا ورود به ایران از خارج صادر می‌شود. یکی از نخستین اشاره‌ها به کاغذهایی که به عنوان گذرنامه استفاده می‌شد، به سال ۴۵۰ پیش از میلاد و در کتاب نحمیا برمی‌گردد. نحمیا، یکی از یهودیان معروف که در کاخ شوش به عنوان مباشر اردشیر یکم هخامنشی فعالیت می‌کرد، برای سفر به یهودیه نامه‌ای از اردشیر یکم دریافت می‌کند که تضمینی برای عبور ایمن از سرزمین‌های تحت سلطه دیگر فرمانروایان باشد.