معنی کامل مونث

لغت نامه دهخدا

مؤنث. [ م ُءْ ن ِ ] ( ع ص ) ماده زاینده. ( منتهی الارب ). امراءة مؤنث؛ زن ماده زاینده. ( ناظم الاطباء ).
مؤنث. [ م ُ ءَن ْ ن َ ] ( ع ص ) نقیض مذکر. ( اقرب الموارد ). خلاف مذکر. ( ناظم الاطباء ). ماده. ( دهار ). جنس ماده انسان و حیوان و غیره. مقابل مذکر. خلاف نر. زنانه. ( یادداشت مؤلف ). || مخنث. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( متن اللغة ). || مردی که در ظرافت و نرمی سخن و شکستگی اندامش همانند زنان است. ( از اقرب الموارد ). || خوشبویی که جامه را رنگین کند مانند زعفران و جز آن، خلاف ذکوره مانند مشک و کافور و امثال آن. ( منتهی الارب ) ( از ناظم الاطباء ). آن بوی خوش که رنگ دارد مانند زعفران و خلوق. خلاف ذکور، ذکوره، ذکاره طیب. ( یادداشت مؤلف ). || ( اصطلاح صرف ) اسمی که به آن و یا به متعلق آن، علامت تأنیث ملحق گردد. خلاف مذکر. ( ناظم الاطباء ). در صرف عربی، اسمی که شامل جنس ماده انسان و حیوان حقیقتاً و برخی از اشیاء و موجودات دیگر مجازاً می گردد، مانند فاضلة و ناقة که در حقیقت ماده انسان و حیوان هستند و ارض و شمس که به مجاز مؤنث نامیده می شوند. علامت تأنیث اسم سه است: 1- تاء؛ همچون: فاضلة، جاریة، ناظمة. 2- الف مقصوره؛ چون: لیلی، کبری، صغری. 3- الف ممدوده؛ چون: خنساء، زهراء، حمراء. یادآوری 1- علامت جمع مؤنث سالم «ات » است که به اسم ملحق می گردد. و اگر خوداسم «تاء» تأنیث داشت آن تاء حذف می شود و فقط «ات »به آخر کلمه افزوده می گردد؛ چون: مریم و مریمات. عاقلة و عاقلات. یادآوری 2- هر اسم جمع که واحد از لفظ خود ندارد و برای غیر آدمیان باشد مؤنث باشد. یادآوری 3- اسماء اعداد نیز مذکر و مؤنث دارند و به اشکال خاصی با معدود خود می آیند. رجوع به اسماء اعداد و اسم عدد شود. یادآوری 4- در زبان فارسی کنونی مؤنث نیست، اما در زبانهای قبل از اسلام ایران بوده است.
- مؤنث حقیقی؛ اسمی است که نام و یا وصف انسان یا حیوان ماده باشد، مانند: امراءة، حلیمة. مقابل مؤنث مجازی. مقابل مؤنث غیرحقیقی. و رجوع به ترکیب مؤنث مجازی و مؤنث غیرحقیقی شود.
- مؤنث غیرحقیقی؛ مؤنث مجازی. اسمی که در واقع متعلق به جنس نر انسان یا حیوان نباشد بلکه از روی قرارداد و اصطلاح مؤنث نامیده شود، مانند: ظلمة، ارض. ( از تعریفات جرجانی ). و رجوع به مؤنث حقیقی و مؤنث مجازی شود.