مهتاب

مهتاب. [ م َ ] ( اِ مرکب ) پرتو ماه و مهشید و روشنی و تابش ماه و نوری که از کره ماه به سطح زمین می رسد. ( ناظم الاطباء ). از: «مه »، مخفف ماه + «تاب »، از تافتن، به معنی نور دادن ماه. قمراء. فخت. ( یادداشت مؤلف ). صاحب غیاث اللغات و به تبع او صاحب آنندراج آرد: این لفظ مقلوب است که در اصل تاب مه بود، پس اطلاق آن بر ماه درست نباشد لیکن آمده است... و اضافت آن به هلال و ماه و بدر درست نباشد مگر آنکه به معنی روشنی مجازاً گرفته آید.

مهتاب نوری است که از کرهٔ ماه بر زمین می تابد. مهتاب بازتاب نور خورشید از سطح ماه به زمین است. 
واژه مهتاب از ترکیب دو واژه «مه» ( کوتاه شده ماه ) و «تاب» ( از تافتن ) به معنی نور دادن ماه حاصل شده است. 
مهتاب روشنایی ناچیزی بر روی زمین ایجاد می کند. شدت این نور بستگی به گام های ماه دارد. در حالت بدر کامل معمولاً مهتاب در سطح زمین بیش از دو دهم لوکس روشنایی ایجاد نمی کند؛ بنابراین نور مهتاب در سطح زمین، حدود پانصدهزار بار کمتر از آفتاب است. همچنین مهتاب شدتی شانزده بار کمتر از بازتاب نور زمین بر ماه دارد. 
مهتاب در بسیاری از فرهنگها محور داستانها و اشعار عاشقانه است. 
گروهی معتقدند مهتاب منشأ برخی خواص جادویی و درمانی است. در راستای این تفکر، موسساتی نیز برای استفاده از نور مهتاب تأسیس شده است. 
مهتاب (آلبوم صدیق تعریف). مهتاب نام یک آلبوم موسیقی باصدای صدیق تعریف و آهنگ سازی حسین یوسف زمانی می باشد که توسط ارکستر سمفونیک و سازهای ملی اجرا شده و توسط انتشارات سروش منتشر شده است. نام این آلبوم برگرفته از شعر معروف نیما یوشیج به نام می تراود مهتاب است که قطعه ای هم برمبنای همین شعر در آلبوم گنجانده شده است. در این اثر اشعار سیمین بهبهانی، نیما یوشیج، حافظ، قیصر امین پور و اقبال لاهوری به کار گیری شده است. 
مهتاب (شعر نیما یوشیج). «مهتاب» از مشهورترین اشعار نیما یوشیج است. 
می تراود مهتاب می درخشد شبتاب، نیست یکدم شکند خواب به چشم کس و لیک غم این خفتهٔ چند خواب در چشم ترم می شکند. 
نگران با من استاده سحر صبح می خواهد از من کز مبارک دم او آورم این قوم به جان باخته را بلکه خبر در جگر لیکن خاری از ره این سفرم می شکند. 
نازک آرای تن ساق گلی که به جانش کِشتم و به جان دادمش آب ای دریغا! به برم می شکند. 
دست ها می سایم تا دری بگشایم بر عبث می پایم که به در کس آید در و دیوار بهم ریخته شان بر سرم می شکند. 
می تراود مهتاب می درخشد شبتاب مانده پای آبله از راه دراز بر دم دهکده مردی تنها کوله بارش بر دوش دست او بر در، می گوید با خود: غم این خفتهٔ چند خواب در چشم ترم می شکند. 
احمد شاملو این شعر را در آلبوم شعرهای نیما دکلمه کرده است. «مهتاب» یکی از قطعات آلبوم ری را از سهیل نفیسی است. 
↑ دربارهٔ تاریخ سرایش شعرهای نیما اختلاف نظر وجود دارد. برای اطلاعات بیشتر نگاه کنید به مناقشه ها درباره نیما یوشیج.
مهتاب (فیلم ۱۹۱۸). مهتاب ( انگلیسی: Moonshine ) فیلمی کوتاه به کارگردانی راسکو آرباکل محصول سال ۱۹۱۸ کشور ایالات متحده آمریکا است. 
مهتاب (فیلم ۱۹۸۹). «مهتاب» ( انگلیسی: Chandni ) یا چاندنی فیلمی هندی در سبک ملودرام و رمانتیک به کارگردانی یاش چوپرا است که در سال ۱۹۸۹ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به سری دوی، ریشی کاپور، وینود خانا و وحیده رحمان اشاره کرد.