کلمه مظل به معنای سایبان یا چیزی است که سایه ایجاد می‌کند و از تابش مستقیم نور جلوگیری می‌نماید. این واژه در متون قدیمی و فرهنگ‌های لغت کلاسیک به‌صورت خاص برای اشاره به سایه انداز و سایه‌دار به کار رفته است. کاربرد آن هم می‌تواند معنای فیزیکی داشته باشد و هم به صورت استعاری به فرد یا چیزی که حمایت یا حفاظت فراهم می‌کند اشاره کند.
در معنای ملموس، مظل می‌تواند هر نوع پوشش یا ساختار باشد که جلوی نور خورشید یا حرارت مستقیم را می‌گیرد. این کاربرد در زندگی روزمره شامل چادرها، سایبان‌ها، درختان و حتی ساختمان‌ها می‌شود که نقش ایجاد محیطی خنک و محافظت شده را ایفا می‌کنند.
مظل در متون ادبی و دینی گاهی به کسی یا چیزی گفته می‌شود که حمایت و پناه فراهم می‌کند، مانند سایه‌ای که آرامش و امنیت ایجاد می‌کند. این کاربرد استعاری نشان‌دهنده جایگاه والای محافظت‌کننده و حمایتگر در نگاه فرهنگی و معنوی است و در ادبیات فارسی به توصیف قدرت و فضل نیز استفاده شده است.