واژه محال در زبان عربی به معنای غیرممکن یا ناممکن است و در زبان فارسی نیز به همین معنا به کار میرود. این اصطلاح به وضعیتی اشاره دارد که در آن انجام یا تحقق یک امر به طور کامل غیرعملی و غیرممکن است. در حوزه منطق، محال به تلاشی اطلاق میشود که هدف آن نشان دادن این است که یک گزاره خاص به نتایجی میانجامد که از نظر منطقی غیرقابل قبول، ناممکن یا بیمعنی هستند. بنابراین، اگر چیزی به عنوان محال شناخته شود، به این معناست که نمیتوان آن را حقیقتی واقعی و معتبر به شمار آورد. این مفهوم در تحلیلهای منطقی و فلسفی از اهمیت بالایی برخوردار است و به ما کمک میکند تا مرزهای ممکن و ناممکن را بهتر درک کنیم. در واقع، درک اینکه چه چیزهایی محال هستند، ما را در اتخاذ تصمیمات صحیح یاری میکند و به ما این امکان را میدهد که از خطاهای منطقی اجتناب کنیم.
محال
لغت نامه دهخدا
محال. [ م َ ] ( ع اِ ) ج ِ محالة؛ استخوان پشت مازه. ( منتهی الارب ذیل ح ول ). || ج ِ محالة؛ چرخ دلو بزرگ و مهره پشت شتر. ( منتهی الارب ذیل م ح ل ).
محال. [ م َ ] ( ع مص ) محل. ( منتهی الارب ). سیاست کردن بر سلطان و رنج دادن او را به سعایت. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). مِحال. ( منتهی الارب ).
محال. [ م َ حال ل ] ( ع اِ ) ج ِ محل. جاهای فرود آمدن و جاهای گشادن، مستعمل میشود بمعنی مطلق جای در این صورت جمع محل است. محال به فتح در اصل محالل بود لام را در لام ادغام کردند محال شد. ( غیاث ). ج ِ محل. ( ناظم الاطباء ). نواحی و اطراف: و چون ردای نور خور از جور ظلمت شام منطوی می شد با محال خیام می آمدند. ( جهانگشای جوینی ).
- چهارمحال؛ بخش کوهستانی واقع در جنوب غربی اصفهان میان لرستان و فارس و خوزستان و محل سکونت ایل بزرگ بختیاری است و به چهار ناحیه زار، کبار، مروه و کندان تقسیم می شود.
|| ج ِ محلة. ( ناظم الاطباء ). خانه و حصار و منزل و میدان و جای و سرای. رجوع به محله شود. ( ناظم الاطباء ).
محال. [ م ِ ] ( ع اِمص، اِ ) مکر و فریب. ( منتهی الارب )( ناظم الاطباء ). ترفند. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). || توانائی. ( منتهی الارب ). قدرت و توانائی. ( ناظم الاطباء ). || رنج و عذاب. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). و هو شدیدالمحال؛ ای شدید العذاب و العقاب. ( ناظم الاطباء ). || انتقام. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). || دشمنی. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). || قوت. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). || سختی. || هلاکی. ( منتهی الارب ). هلاکت. وقع فلان فی المحال؛ فلان در سختی و هلاکت افتاد. ( ناظم الاطباء ).
محال. [ م ِ ] ( ع مص ) مماحلة. ( منتهی الارب ذیل م ح ل ). با هم دشمنی نمودن. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). || با هم فریفتن و مکر کردن. ( از منتهی الارب ). با کسی مکر کردن. ( ترجمان علامه جرجانی ). با کسی مکر و کیدکردن. ( المصادر زوزنی ). مکر و کید نمودن با کسی. ( از ناظم الاطباء ). || به فریب خواستن و جستن کاری را. || فریفتن و بد سگالیدن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( آنندراج ). || سعایت کردن بر سلطان و رنج دادن کسی را به سعایت. ( منتهی الارب ). سعایت کردن. ( المصادر زوزنی ). مَحال. ( منتهی الارب ) ( از ناظم الاطباء ). || زور آزمودن دوکس با یکدیگر تا معلوم شود کدام زورآورتر است. || خصومت کردن. || هلاک کردن. || پایان کاری نگریستن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( آنندراج ). از پایان کاری نگریستن. ( آنندراج ).
فرهنگ معین
(مُ ) [ ع. ] (اِمف. ) نشدنی، غیرممکن.
فرهنگ عمید
۲. (اسم ) [قدیمی] سخن بی سروته و ناممکن.
۳. [قدیمی] زشت.
۴. [قدیمی] نادرست.
نیرنگ، مکر.
= مَحل
فرهنگ فارسی
ناشدنی، ناشو، غیرممکن، حواله شده، محال علیه: طرف حواله، براتگیر، جمع محل
( اسم ) ۱ - نا بودنی نا شدنی: هر چه در عقل محال است الله بر آن قادر ( است ). جمع: محالات. ۳ - بیهوده بی اصل دروغ: کاین محال است و فریب است و غرور زانک تصویری ندارد و هم کور. ( مثنوی )
ناممکن
ویکی واژه
جِ محل.
محلها، جایها.
بلوک.
جملاتی از کلمه محال
جز کانده و غم ندروی و حسرت هرگاه که تخم محال کاری
سخن عشق محال است مکرر گردد بحر در هر نفسی عالم دیگر گردد
سینه باید که پاک و صاف بود رنگ ظاهر محال و لاف بود