فضانورد

فضانورد. [ ف َ ن َوَ ] ( نف مرکب ) کسی که با وسیله جهنده به هوا پرواز کند. ( فرهنگ فارسی معین ). رجوع به فضانوردی شود.

(فَ. نَ وَ ) [ ع - فا. ] (ص فا. ) کسی که با سفینة فضایی به فضا سفر می کند، فضاپیما، کیهان نورد.

کسی که با سفینۀ فضایی از جاذبۀ زمین می گذرد و به آن سوی جو می رود.

( صفت ) کسی که با وسیله ای جهنده به فضاپرواز کند.

فضانورد یا کیهان نورد کسی است که پس از گذراندن دورهٔ ویژهٔ کیهان نوردی متناسب، به فضای بیرون از جو کره زمین سفر کرده باشد.
این واژه معمولاً برای فضانوردان حرفه ای بکار می رود، اما به طور کلی به افرادی که به نحوی به فضا سفر کرده اند نیز گفته می شود؛ مثلاً دانشمندان، پژوهشگران، خلبانان و حتی گردشگران فضایی که تجربه سفر به فضا را داشته باشند، فضانورد تلقی می شوند. گاهی بنا بر برخی از تعریف ها حتی سرنشین یا سرنشینان بعضی از موشک - هواپیماها مانند ایکس - ۱۵ را هم می توان فضانورد دانست.
تاکنون بیش از ۵۵۰ فضانورد به فضا سفر کرده اند؛ پانصدمین فضانوردی که به فضا رفت فضانورد آمریکایی کریستوفر کسیدی بود. و رکوردهای ماندن در فضا «در یک دیدار» از یک سال هم گذشته است. رکوردهای ماندن در فضا برای یک فضانورد «در چند دیدار» بیش از ۸۰۰ روز است.
بر اساس تعریف فدراسیون بین المللی هوانوردی ( FAI )، پرواز در ارتفاع بالاتر از یکصد کیلومتر «سفر فضایی» محسوب می شود. فدراسیون بین المللی هوانوردی ارتفاع ۱۰۰ کیلومتری از سطح متوسط دریاها را مرز بین جو زمین و فضا یا به اصطلاح «خط کارمن» نامیده است. در ارتفاع بیشتر از خط کارمن، غلظت جو زمین به دلیل افزایش ناگهانی و شدید دما به قدری کاهش می یابد که می توان از نیروی پسای ناشی از برخورد مولکولهای جو با شیء پرنده صرف نظر کرد. از دیگر سو بر اساس تعریف سازمان فدرال هوانوردی آمریکا، فردی که قادر باشد در ارتفاعی بیش از ۸۰ کیلومتر از سطح زمین پرواز کند، مفتخر به کسب عنوان فضانوردی خواهد شد. این ارتفاع جایی است که لایه مزوسفر تمام می شود.
مهندسان طراح هوافضا هنگام طراحی یا شبیه سازی بازگشت اجرام به جو زمین، گذر از ارتفاع ۱۲۰ کیلومتری را عبور از مرز جو به فضا در نظر می گیرند. سرعت بسیار زیاد اجسام در بازگشت به جَو دلیل این انتخاب است. در سرعت های بسیار زیاد، جو رقیق در فاصله بین ارتفاع ۱۲۰ تا ۱۰۰ کیلومتری، نیروی پسای اتمسفری قابل توجهی تولید می کند.
تا تاریخ ۸ ژوئن ۲۰۱۳، در مجموع ۵۳۲ نفر از ۳۶ کشور جهان در ارتفاع ۱۰۰ کیلومتر ( ۶۲ مایل ) یا بیشتر، که از آن ها ۵۲۹ نفر به مدار پایین زمین یا فراتر از رسیده اند. از این تعداد، ۲۴ نفر فراتر از مدار نزدیک زمین سفر کرده اند.
نخستین موجود زنده در فضا سگی به نام لایکا بود که در ۳ نوامبر سال ۱۹۵۷ میلادی، تنها یک ماه پس از پرتاب اسپوتنیک - ۱ به فضا و آغاز رسمی عصر فضا، با فضاپیمای روسی اسپوتنیک - ۲ به مدار زمین پرتاب شد. از این پرواز برای آزمایش ارگان های زندهٔ بدن در مرحلهٔ پرتاب و شرایط بی وزنی و برای تکمیل سیستم های پشتیبانی حیات در اولین فضاپیمای سرنشین دار استفاده شد. فضاپیمای اسپوتنیک - ۲ حامل لایکا برای بازگشت به زمین طراحی نشده بود، و لایکا مدتی پس از پرتاب در مدار زمین جان سپرد.
فضانورد (فیلم). فضانورد ( ایتالیایی: Cosmonauta ) فیلمی در ژانر کمدی - درام است.

فضانورد (astronaut)
شخصی که به فضا سفر می کند اصطلاحی کلی و غالباً با مفهومی نزدیک به «کیهان نورد». تا ۲۰۰۱، ناسا (مؤسسۀ ملی هوافضای امریکا) بیش از ۳۵۰ فضانورد را به خدمت گرفت. در امریکا، فضانوردان از «برنامۀ داوطلبان فضانوردی» درخواست پذیرش می کنند و در «دفتر گزینش فضانوردان» مشغول به کار می شوند. فضانوردان «آژانس فضایی اروپا» در «مرکز فضانوردان اروپا» واقع در کلنِ آلمان آموزش می بینند.

کسی که با سفینة فضایی به فضا سفر می‌کند، فضاپیما، کیهان نورد.

💡 در ابتدا تعداد ۳۲ نفر فضانورد به برنامه فضایی آپولو اختصاص داده شدند. تعداد ۲۴ نفر از این افراد زمین را ترک کرده و بین دسامبر ۱۹۶۸ تا دسامبر ۱۹۷۲ به دور ماه پرواز کردند. نیمی از این ۲۴ نفر به روی سطح ماه قدم گذاشتند ولی هیچ‌کدام از آن‌ها برای بار دوم به ماه بازنگشت.

💡 در اوت ۲۰۱۲، ۸ نفر از ۱۲ فضانورد آپولو که بر ماه قدم گذاشتند، از جمله باز آلدرین، و ۹ نفر از فضانوردان آپولو که به ماه پرواز کردند، ولی قدم نگذاشتند مانند مایکل کولینز زنده بودند.

💡 آرتمیس ۵ پنجمین مأموریت برنامه‌ریزی شده و دومین فرود خدمه برنامه فضایی آرتمیس ناسا است. این مأموریت چهار فضانورد را با یک موشک سیستم پرتاب فضایی و یک اوریون به قطب جنوب ماه خواهد فرستاد. علاوه بر این، آرتمیس ۵ همچنین دو عنصر جدید را به ایستگاه فضایی دروازه ماه تحویل خواهد داد.