در زبان‌های فارسی و عربی به معنای راه، جاده، مسیر و روش به کار می‌رود. این کلمه در مفهوم گسترده‌تر، می‌تواند اشاره به شیوه، منهج، سبک زندگی یا طریقت نیز داشته باشد. در معنای ملموس، طریق به معنی مسیر فیزیکی مانند جاده یا گذرگاه است. در ادبیات و علوم، طریق به روش انجام کار یا سبک خاصی اشاره دارد. در عرفان اسلامی، طریق گاهی به طی‌الارض یا سلوک معنوی تعبیر می‌شود. به طور کلی، به هرگونه راه، روش، مسیر یا شیوه‌ای اطلاق می‌شود که برای رسیدن به مقصدی اعم از مادی یا معنوی به کار می‌رود. این واژه بسته به زمینه‌ی کاربرد، می‌تواند ابعاد گوناگونی داشته باشد. در متون کهن فارسی، گاهی مترادف با راه و رسم یا آیین نیز استفاده شده است. در زبان عربی، جمع این کلمه طرق است.
طریق
لغت نامه دهخدا
فلک چون بیابان دمد چون مسافر
منازل منازل، مجره طریق.منوچهری.نه خیره گردد چشم من از شب تاری
نه سست گردد پای من از طریق دراز.مسعودسعد.علاجی در وهم راه نیابد که موجب صحت اصلی تواند بود و بدان از یک علت مثلاً ایمنی کلی حاصل تواند آمد، چنانکه طریق مراجعت آن بسته ماند. ( کلیله و دمنه ). بدو [ به مرجع ] باید پیوست... آنگاه... انابت مفید نباشد، نه راه بازگشتن مهیا... و نه طریق توبت آسان. ( کلیله و دمنه ). می بینم که کارهای زمانه میل به ادبار دارد... و افعال ستوده و اقوال پسندیده مدروس گشته... و راه راست بسته و طریق ضلالت گشاده. ( کلیله و دمنه ).
گردباد از من طریق بادپیمائی گرفت
وحشت ازمجنون ما آهوی صحرائی گرفت.صائب ( از آنندراج ).بسپرده طریق پیشوائی
شایان چو پدر به مقتدائی.درویش واله هروی ( از آنندراج ).و رجوع به شعوری ج 2 ص 164 شود. || مسلک. مذهب. روش دینی:
زین کور و کر لشکر بیزاری
گر بر طریق حیدر کراری.ناصرخسرو.هرکه بوی داروی من یابد از تو بی گمان
گویدت تو بر طریق ناصر دین خسروی.ناصرخسرو.وآن کو نه بر این طریق باشد
او کافر و رافضی است بی دین.ناصرخسرو.گر ندانی که این مثل بر کیست
بروی بر طریق ملعون پیل.ناصرخسرو.چند پرسی بر طریق کیستی
بر طریق وملت پیغمبرم.ناصرخسرو.پس به طریق تو خدای جهان
بیشک در ماش و جو و لوبیاست.ناصرخسرو.چنین گفتند رو بشناس خود را
طریق کفر و دین و نیک و بد را.ناصرخسرو.طریق برهمنان دیده ای که چون باشد
زنان و مردان خوش روزگار از آتش و آب.مسعودسعد.صوفی ابن الوقت باشد ای رفیق
نیست فردا گفتن از شرط طریق.
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
٢. روش، طریقه، رسم.
٣. مسلک، مذهب.
فرهنگ فارسی
۱ - راه سبیل. ۲ - روش طریقه رسم ۳ - مسلک مذهب. ۴ - حال حالت. ۵ - عادت خو. ۶ - پیشه حرفه کار. ۷ - شکلی از اشکال شانزده گانه که در آن فقط نقطه هاست. ۸ - وسیله ایست که با نظر صحیح در آن بتوان به مطلوب رسید. اگر مطلوب تصور باشد طریق آن را معرف گویند و اگر تصدیق باشد آن را دلیل خوانند. ۹ - بر دو گونه است: الف - طریق عام یا نافذ راه و جاده ای که به گروه خاص مربوط نباشد. ب - طریق خاص یا غیر نافذ راه مشترک بین مردمی که در اطراف آن خانه ها و حجره ها بنا کرده اند راهاختصاصی. ۱٠ - مراسم خدای تعالی و احکام تکلیفی شرعی که در آنها رخصت راه نیابد جمع: طرق اطرقه.
نیک خاموش. یا کروان نر که چوبینه باشد. به عربی کروان نر را نامند.
دانشنامه آزاد فارسی
از اصطلاحات قدیم موسیقی ایران پس از اسلام و به معنای راه، مقام، و پرده. عبدالقادر مراغی در کتاب جامع الالحان آورده است: «... و شش طریقه است که ضرب آن ها از رَمَل است... و هشت طریقه است که ضرب آن از هَزَج است... و از این طرایق هشت طریقه در مطلق (دست باز) عود است و دَه طریقه در مُخَّمَس آن...». طریق نوروز به مقام یا پردۀ نوروز اطلاق می شود.
دانشنامه اسلامی
معنی أَثَاماً: سزا-مجازات - کیفر سخت
معنی أَثْخَنتُمُوهُمْ: بسیار آنها را کشتید- برآنها غلبه کردید - آنان را از قدرت و توان انداختید (کلمه اثخان به معنای بسیار کشتن، و غلبه و قهر بر دشمن است. کلمه ثِخَن به معنی غلظت و بی رحمی است و اثخان کسی به معنی بازداشتن و مانع حرکت وجنبش او شدن است مثلاً با کشتن او. د...
معنی أَثَرِ: اثر-جای پا
معنی أَثَرْنَ: زیر ورو کردند-برپا نمودند
معنی أَثَرِی: در پی من
معنی أَثْقَالاًَ: بارهای سنگین
معنی أَثْقَالَکُمْ: بارهای سنگینتان
معنی أَثْقَالَهَا: بارهای سنگینش
معنی أَثْقَالَهُمْ: بارهای سنگینشان
معنی أَثْقَلَت: آن زن سنگین شد
معنی أَثْلٍ: نام گیاهی بی میوه(طرفاء)
معنی أَثُمَّ: آیا بعد از
معنی أَثْمَرَ: میوه داد
ریشه کلمه:
طرق (۱۱ بار)
کوبیدن. مثل کوبیدن آهن و در زدن. در اقرب آمده: «طَرَقَهُ طَرْقاً: ضَرَبَهُ بَالْمِطْرَقَةِ - طَرَقَ الْبابَ: قَرَعَهُ». راه را از آن طریق گویند که رهگذران آن را با پا میکوبند.. یعنی بندگان مرا شبانه راه ببر و برای آنها راه خشکی در دریا بجوی. طریق به معنی راه حق و دین نیز به کار می‌رود نحو و آن مذکر و مؤنّث هر دو به کار می‌رود. طریقه: به معنی و حالت و غیره است. و اگر جنّ و انس در طریقه حق پایدار میبودند با آب فراوان آبشان میدادیم ظاهراً مراد آن است که آنها را در دنیا وسعت و راحتی میدادیم مثل. *. امثل به معنی افضل است گوئی مراد از طریقه رأی از دیگران برتر است میگوید درنگ نکردید مگر یک روز. ایضاً آیه. یعنی موسی و هارون میخواهند طریقه و راه و روش بهتر شما را از بین ببرند. مثل مؤنّث امثل به معنی افضل است.
جمله سازی با طریق
ببین تا چه فرمان رسد پیش گیر طریق نکونامی خویش گیر
ور تو پروانه را ببندی پر مایه گیرد گل از طریق دگر
زهی گناه که کفر است توبه کردن از او نه پس طریق گریز و نه پیش جای مقام