این واژه در زبان فارسی معانی و مفاهیم خاصی دارد. در زیر به برخی از این معانی اشاره میشود:
معانی لغوی: واژه ضحاک در عربی به معنای خندهرو یا خندان است و این معنی به شخصیتهای مثبت و شاداب مرتبط است. اما در فرهنگ ایرانی، این واژه بیشتر با شخصیت ستمگر ضحاک شناخته میشود.
شخصیت افسانهای: ضحاک در اسطورههای ایرانی، بهویژه در شاهنامه فردوسی، به عنوان یک شخصیت منفی و ظالم شناخته میشود. او پادشاهی است که به دلیل جنایاتش و بهخصوص به خاطر اینکه دو مار بر روی دوش خود دارد، معروف است. این شخصیت نماد ظلم و فساد است و در نهایت به دست کاوه آهنگر و دیگران شکست میخورد.
استفاده در ادبیات: ضحاک به عنوان نمادی از ظلم و بیدادگری در ادبیات فارسی به کار میرود و نمایندهای از نیروهای اهریمنی و شرور است که در برابر نیروهای نیک و عدالت قرار دارد.