سلولز، کربوهیدراتی پیچیده و از اجزای اصلی سازندۀ دیواره سلولی گیاهان عالی، نقش حیاتی در استحکام و پایداری این جانداران ایفا میکند. این پلیساکارید از زنجیرههای طویل واحدهای گلوکز تشکیل شده که از طریق پیوندهای گلیکوزیدی به یکدیگر متصل هستند. آرایش مولکولهای سلولز به صورت میکروفیبریلهای بلند و بدون انشعاب، استحکام ویژهای به دیواره سلولی میبخشد و آن را در برابر فشارهای مکانیکی مقاوم میسازد. نه تنها برای گیاهان ضروری است، بلکه منبع غذایی مهمی برای بسیاری از حیوانات علفخوار محسوب میشود.
با وجود اهمیت فراوان آن در تغذیه جانوران، اکثریت پستانداران فاقد آنزیم سلولاز لازم برای هضم مستقیم آن هستند. با این حال، جانورانی مانند خرگوش و گاو با بهرهگیری از همزیستی با باکتریهای ویژهای در دستگاه گوارش خود، قادر به تجزیه و استفاده از آن به عنوان منبع انرژی هستند. این فرآیند شگفتانگیز، نمونهای از سازگاریهای زیستی برای بهرهبرداری از منابع غذایی فراوان اما دشوار هضم است. فراوانی آن در قلمرو گیاهی، آن را به مادهای با پتانسیل صنعتی عظیم تبدیل کرده است.
کاربردهای صنعتی آن بسیار گسترده و متنوع است. از تولید الیاف برای بافندگی و صنایعت نساجی (مانند کتان، پنبه، ویسکوز و استات) گرفته تا ساخت پلاستیکهای زیستتخریبپذیر (مانند سلوفان و سلولوئید)، تولید رنگهای خاص (رنگ بدون چکه) و حتی در برخی فرآوردههای غذایی، ردپای آن به وضوح دیده میشود. پیشرفتهای علمی در دهههای اخیر، از جمله تولید اولین سلولز مصنوعی توسط دانشمندان ژاپنی در سال ۱۹۹۶ و شناسایی ژن مسئول سنتز سلولز در گیاهان توسط زیستشناسان استرالیایی در سال ۱۹۹۸، دریچههای تازهای را به سوی بهرهبرداری هوشمندانهتر و پایدارتر از این ماده ارزشمند گشوده است.