یک عنصر شیمیایی است که با علامت اختصاری Zn شناخته می‌شود و دارای عدد اتمی ۳۰ می‌باشد. این فلز، که به رنگ سفید متمایل به آبی است، در اثر رطوبت هوا تیره می‌شود و در حین احتراق، رنگ سبز براقی تولید می‌کند. روی، پس از آهن، آلومینیوم و مس، چهارمین فلز پرکاربرد در جهان به شمار می‌آید. از جمله کاربردهای روی می‌توان به تولید آلیاژهای مختلفی همچون برنج و فولاد گالوانیزه اشاره کرد. آلیاژهایی که حاوی زینک هستند، از قرن‌ها پیش مورد استفاده قرار گرفته‌اند. کالاهای برنجی که به دوره ۱۰۰۰–۱۴۰۰ سال پیش بازمی‌گردند، در فلسطین کشف شده‌اند و اشیاء زینکی با ۸۷٪ روی در ترانسیلوانیا در دوران ماقبل تاریخ یافت شده‌اند. به دلیل نقطه جوش پایین و واکنش شیمیایی این فلز، ویژگی‌های واقعی این فلز در زمان باستان به درستی شناسایی نشده بود. ساخت آلیاژ برنج به رومی‌ها نسبت داده می‌شود و به حدود ۳۰ سال پیش از میلاد مربوط می‌گردد. آن‌ها کالامین و مس را در بوته آهنگری حرارت می‌دادند که در این فرآیند، اکسید روی در کالامین کاهش می‌یافت و فلز زینک آزاد توسط مس به دام انداخته می‌شد و به شکل آلیاژ درمی‌آمد. برنج به دست آمده یا در قالب ریخته می‌شد یا با چکش به اشکال مختلف درمی‌آمد.
روی
لغت نامه دهخدا
رؤی. [ رُ ئی ی ] ( ع ص، اِ ) نیک منظر. || دیدار نیک. ( از ناظم الاطباء ).
رؤی. [ رُ ئن ] ( ع اِ ) ج ِ رؤیا. ( منتهی الارب ). رجوع به رؤیا شود.
روی. ( اِ ) چهر. چهره. رخ. رخسار. وجه. صورت. محیا. مطلع. طلعت. معرف. منظر. دیدار. گونه. سیما. رو. ( یادداشت مؤلف ). رو و رخسار است که به عربی وجه گویند. ( از برهان ). نقبه. جبله. عارض. ( منتهی الارب ). ترعه. ( منتهی الارب ) ( از تاج العروس ). صورت. روی آدمی. ( السامی فی السامی ):
خوشا وقت صبوح، خوشا می خوردنا
روی نشسته هنوز، دست به می بردنا.منوچهری.روی هرچند پریچهره و زیبا باشد
نتوان دید در آیینه که نورانی نیست.سعدی.لشکر زنگ ز راه مژه دریابار
دم بدم بر طرف روم کند تاختنی.سلمان ساوجی ( از شرفنامه ).صفای هر چمن از روی باغبان پیداست.صائب تبریزی.- آتش روی؛ که رخساری برافروخته و تابان چون آتش دارد. کنایه از زیباروی. و رجوع به ماده آتش روی شود.
- آشناروی؛ روشناس. معروف. که آشنا و شناخته شده باشد:
از این آشناروی تر داستان
خنیده نیامد بر راستان.نظامی ( شرفنامه ص 49 ).- ارغوان روی؛ گلروی. که رویی مثل ارغوان دارد. زیباروی:
خوش بود عیش با شکردهنی
ارغوان روی یاسمن بدنی.سعدی.و رجوع به ترکیب گلروی در ذیل همین ماده شود.
- انگبین روی؛ که روی مطبوع و دلپسند دارد. و رجوع به انگبین روی شود.
- اهرمن روی؛ شیطان صفت.
- بت روی؛ زیباروی.که چون بت رخساری زیبا و آراسته دارد. رجوع به ماده بت روی شود.
- بر روی یگدیگر بیرون آمدن؛ بر خلاف و ضد یکدیگر برآمدن درجنگ. ( از ناظم الاطباء ).
- به روی آمدن یا اندرآمدن؛ به روی افتادن. بر زمین خوردن:
ز در اندرآمد تکاور به روی.فردوسی.- || پیش آمدن. بر سر آمدن. ( از یادداشت مؤلف ):
اگر خواهم از شاه تو زینهار
چو ننگی به روی آیدم نیست عار.فردوسی.بسا رنج و سختی کت آمد به روی
ز بهر من ای مهربان چاره جوی.فردوسی.درآمد از ایران سپه پیش اوی
بدان تا گزندی نیاید به روی.فردوسی ( شاهنامه ج 2 ص 618 ).
فرهنگ معین
[ په. ] (اِ. ) فلزی خاکستری رنگ که از آن در ساختن ظروف استفاده می کنند.
(رَ وِ یّ ) [ ع. ] (اِ. ) آخرین حرف اصلی قافیه.
فرهنگ عمید
۲. (صفت ) [قدیمی] تبعیت کننده، پیرو، دنباله رو.
۳. (صفت ) [قدیمی] سیراب کننده.
فلزی سفیدرنگ و کمی مایل به آبی که برای ساختن انواع ظروف و برخی چیزهای دیگر به کار می رود.
= رو ru
۱. = روییدن
۲. روینده (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): خودروی.
فرهنگ فارسی
آب بسیار و سیراب کننده
دانشنامه عمومی
آلیاژهایی که زینک در آن ها قرار می گیرد از قرن ها پیش استفاده می شده است. کالاهای برنجی که به ۱۰۰۰–۱۴۰۰ سال پیش بازمی گردند در فلسطین پیدا شده اند و اشیاء زینکی با ۸۷٪ روی در ترانسیلوانیا ما قبل تاریخ یافت شده اند. به خاطر نقطه جوش پایین و واکنش شیمیایی این فلز ( زینک جدا شده دود شده و قابل دست یابی نبود ) خصوصیات واقعی این فلز در زمان باستان مشخص نشده بود. ساخت آلیاژ برنج به رومی ها نسبت داده شده و مربوط به ۳۰ سال پیش از میلاد می باشد. آن ها کالامین و مس را با یکدیگر در بوته آهنگری حرارت می دادند که در این عمل اکسید روی در کالامین کاهش می یافت و فلز زینک آزاد توسط مس به دام انداخته می شد و به شکل آلیاژ درمی آمد. برنج به دست آمده یا در قالب ریخته می شد یا با چکش به شکل های مختلف درمی آمد.
استخراج و تصفیه روی ناخالص در ۱۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در هند و چین صورت می گرفته است. در غرب نیز کشف فلز روی به Andreas Marggraf آلمانی در سال ۱۷۴۶ برمی گردد. شرح تولید برنج در اروپای غربی در کتابهای آلبرتوس مگنوس در سال ۱۲۸۴ به چشم می خورد. این فلز در قرن ۱۶ به میزان قابل توجه شناخته شد. Agricola در سال ۱۵۴۶ اعلام کرد که وقتی که سنگ معدن روی گداخته می شود فلز سفید می تواند منقبض شود و دیواره کوره را بتراشد. او در نوشته های خود به این مسئله نیز اشاره کرد که فلزی شبیه آن به نام Zincum در Silesia تولید می شده است. پاراسلیوس ( متوفی به سال ۱۵۴۱ ) اولین کسی در غرب بود که گفت Zircum فلزی جدید است که در مقایسه با فلزات دیگر خواص شیمیایی جداگانه ای دارد. نتیجه آن است که فلز روی زمانی شناخته شده که Margaraf کشفیاتش را شروع کرد و در حقیقت فلز روی دو سال زودتر توسط شیمیدان دیگری به نام Anton Von Swab تجزیه شده و به دست آمده بود. اما تحقیقات Margraaf جامع تر بود و بخاطر تحقیقات این دو شخص، آن ها به عنوان کاشف های روی شناخته می شوند. قبل از کشف تکنیک غوطه وری سولفید روی Calamine تنها منبع معدنی فلز روی بوده است.
روی (فیلم ۲۰۱۵). روی ( به انگلیسی: roy ) محصول سال ۲۰۱۵ است. ژانر این فیلم درام و رومانتیک می باشد.
در این فیلم بازیگرانی همچون رانبیر کاپور، آرجون رامپال، ژاکلین فرناندز، ماندانا کریمی بازی کرده اند.
روی (لوئیزیانا). روی ( به انگلیسی: Roy ) یک منطقهٔ مسکونی در ایالات متحده آمریکا است که در پریش بینویل، لوئیزیانا واقع شده است. روی ۶۰٫۹۶ متر بالاتر از سطح دریا واقع شده است.
دانشنامه آزاد فارسی
عنصری فلزی، به رنگ سفید مایل به آبی، شکننده و سخت، با نماد Zn، عدد اتمی۳۰، و جرم اتمی نسبی۶۵.۳۷. کانی اصلی آن اسفالریتیا زینک بلند(سولفید روی، Zns) است. روی در دمای معمولی شدیداً تحت تأثیر رطوبت و هوا قرار می گیرد. عمدتاً برای ساخت آلیاژهایی نظیر برنج؛ پوشش دهیفلزات، ازجمله در آهن گالوانیزه؛ و ساخت باطری ها به کار می رود. اکسید روی ترکیبی است که از آن در پمادها، ازجمله در پمادهای سوختگی، و نیز در وسایل آرایشی، رنگ ها، شیشه، و جوهرهای چاپ استفاده می کنند. روی عنصری ضروری برای حیات بیشتر حیوانات است. بدن انسان، پس از گذراندن دورۀ رشد، حاوی دو تا سه گرم روی است. بیشتر از ۳۰۰ نوع آنزیمِ حاوی روی نیز شناخته شده است. از عصر برنز تاکنون، روی جزیی از آلیاژ برنج بوده است، ولی تا قرن ۱۶، اروپاییان آن را به منزلۀ فلزی جداگانه نمی شناختند. شیمی دان آلمانی، آندرآس زیگموند مارگراف( ۱۷۰۹ ـ ۱۷۸۲)، آن را در ۱۷۴۶ جداسازی کرد. صنعت روی در اروپا سالانه حدود ۸۰هزار تُن ضایعات روی تولید می کند.
ویکی واژه
آخرین حرف اصلیِ کلمه قافیه در شعر.
(روی): فلزی خاکستری رنگ که از آن در ساختن ظروف استفاده می‌کنند.
جمله سازی با روی
بارم چو به وصل نیست زان روی بر دل ز فراق بار دارم
ز جوی شرع آبش ده تو زنهار که تا می‌روید و می‌آورد بار
گرد ظلمی نشسته بر رویم که ندانم که چون فرو شویم
