داماد به معنای مردی است که تازه زن گرفته و عروسی کرده است. این واژه در فرهنگهای مختلف به عنوان یک لقب مهم و محترم شناخته میشود و در مراسمهای عروسی و جشنها به کار میرود. علاوه بر معنی اصلی، داماد به عنوان نسبت فامیلی شوهر دختر نیز شناخته میشود. این نسبت به نوعی نشاندهندهی پیوند دو خانواده است که از طریق ازدواج ایجاد میشود. دامادها در مراسمهای خانوادگی و فرهنگی نقش فعالی ایفا میکنند و به عنوان نماینده خانواده خود در کنار همسرشان قرار میگیرند.
داماد
لغت نامه دهخدا
ملک چون کشت گشت و تو باران
این جهان چون عروس و تو داماد.فرخی.و تکلفی فرمود امیر محمود عروسی را که مانند آن کس یاد نداشت در سرای امیر محمد که برابر میدان خرد است. و چون سرای بیاراستند و کارهاراست کردند امیر محمد را بسیار بنواخت و خلعت شاهانه داد و فراوان چیز بخشید و بازگشتند و سرای به داماد و حرّات ماندند. ( تاریخ بیهقی ص 249 چ ادیب ).
عروس ملک بیاراست گوش و گردن و بر
نخواست از ملکان جز تو شاه را داماد.مسعودسعد.شکایت کند نوعروسی جوان
به پیری ز داماد نامهربان.سعدی.مجو درستی عهد از جهان سست نهاد
که این عجوزه عروس هزار دامادست.حافظ.دست کی دختر رز میدهد آسان تأثیر
این عروسی است که خون در دل داماد کند.محسن تأثیر. || شوهر دختر: فلان داماد اوست؛ شوی دختر اوست. صاحب غیاث گوید به معنی شوهر دختر مجاز است:
رها شد سر و پای بیژن ز بند
به داماد بر کس نیارد گزند.فردوسی.سرافراز داماد رستم بود
بایران زمین همچو او کم بود.فردوسی.سه پور فریدون سه داماد اوی
نخوردند می جز که بر یاد اوی.فردوسی.بمیدان شدندی دو داماد اوی [ قیصر ]
بیاراستندی دل شاد اوی.فردوسی.نیابی تو داماد بهتر ز من
گو شهریاران سر انجمن.فردوسی.کنون مرزبانم بر این جایگاه
گزین سواران و داماد شاه.فردوسی.که داماد او بود بر دخترش
همی بود چون جان و دل در برش.فردوسی.کرا دختر آید به جای پسر
به از گور داماد ناید ببر.فردوسی.پدر و مادر سخاوت و جود
هر دو خوانند خواجه را داماد.فرخی.بدسگال تو و مخالف تو
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. نسبت شوهر دختر هر مرد یا زنی نسبت به آن مرد یا زن.
۳. شوهر خواهر.
* داماد شدن: (مصدر لازم ) زن گرفتن، عروسی کردن.
فرهنگ فارسی
( اسم ) ۱ - مردی که تازه جشن عروسی وی بر پای شود مرد تازه زن گرفته. ۲ - شوهر دختر شخص. ۳ - شوهر خواهر شخص.
میر محمد باقر بن میر شمس الدین محمد حسینی استر ابادی ساکن اصفهان از علمائ بنام امامیه از کبار دانشمندان عصر خود بوده است و سمت دامادی شاه عباس صفوی داشته و بهمین مناسبت ویرا داماد خوانده اند و به میر داماد شهرت دارد
دانشنامه عمومی
مجو درستی عهد از جهان سست نهاد
که این عجوزه عروس هزار دامادست ( حافظ )
سرافراز داماد رستم بود
بایران زمین همچو او کم بود ( فردوسی )
داماد (سریال تلویزیونی ۲۰۱۴). داماد ( به هندی: Jamai Raja ) با ( عنوان بین المللی: پادشاه قلب ها ( King of Hearts ) ) سریال تلویزیون درام هندی است که در روز ۴ اوت ۲۰۱۴ از شبکهٔ زی تی وی پخش آن شروع شد و در روز ۳ مارس ۲۰۱۷، بعد از ۳ سال نمایش موفقیت آمیز، به پایان رسید. سریال داماد، بعد از اتمام نمایش سریال دو قلب با یک ریسمان به هم وصل هستند، جایگزین این سریال شد و بعد از به پایان رسیدن سریال داماد، سریال پیا آلبلا جایگزین آن گردید.
داماد (فیلم ۱۹۶۳). داماد ( به انگلیسی: Daughter - in - law ) فیلمی هندی محصول سال ۱۹۶۳ و به کارگردانی تی. پراکاش رائو است. در این فیلم بازیگرانی همچون گورو دات، مالا سینها، فیروز خان، نظیر حسین، لالیتا پاوار، آقا و شیاما ایفای نقش کرده اند.
داماد (فیلم ۱۹۹۰). داماد ( به هندی: Jamai Raja ) فیلمی محصول سال ۱۹۹۰ و به کارگردانی ای. کوداندارمی ردی است. در این فیلم بازیگرانی همچون هما مالینی، آنیل کاپور، مادهوری دیکشیت، انوپم کهیر، ساتیش کایشیک، شاکتی کاپور، آلوک نات، آنو کاپور ایفای نقش کرده اند.
داماد (فیلم ۱۹۹۳). داماد ( به انگلیسی: Son in Law ) فیلمی محصول سال ۱۹۹۳ و به کارگردانی استیو رش است. در این فیلم بازیگرانی همچون پالی شور، لین اسمیت، کارلا گوجینو، تیفانی تیسون، سیندی پیکت، میسون آدامز، دنیس بارکلی، آدام گلدبرگ، فلی و برندن فریزر ایفای نقش کرده اند.
داماد (فیلم ۲۰۱۱). داماد ( به تامیلی: Mappillai ) فیلمی محصول سال ۲۰۱۱ و به کارگردانی سوراج است. در این فیلم بازیگرانی همچون دنوش، هانیسکا موتوانی، مانیشا کویرالا و اشیش ویدیارتی ایفای نقش کرده اند.
جمله سازی با داماد
سپارش کرد دختر را به داماد به شفقت چون پسر را پند می داد
احترامالسلطنه در زمان ولیعهدی پدرش در سال ۱۳۰۵ قمری به ازدواج مرتضیقلی صنیعالدوله درآمد و علیقلی مخبرالدوله پدر داماد برای ایشان عروسی مفصلی گرفت که هفت شبانه روز طول کشید.
نیست ممکن که شود از دلی شاد فلک بشنود چون ز غم قاسم داماد فلک
باد به داماد و عروس آفرین هم به سخن هم به سخن آفرین
به دامادی خود نامت برآرد مرادت بخشد و کامت برآرد