اختفا یا غیبت، در اخترشناسی، پدیدهای است که در آن جرم آسمانیِ در حال عبور، جرم آسمانی دیگری را از دید ناظر پنهان میسازد. همچنین، این اصطلاح در موقعیتهای عمومیتری نیز به کار میرود که در آن، یک شیء حاضر در پیشزمینه، مانع از دیده شدن شیء واقع در پسزمینه میشود. در این مفهوم کلی، غیبت تنها به ناپدید شدن بصریِ شیء از میدان دید و فقدان امکان مشاهده اطلاق میگردد؛ نمونههایی از قبیل محو شدن هواپیمای در حال پرواز در پشت ساختمانهای بلند یا پنهان شدن یک تصویر در پشت پنجرهای دیگر بر صفحه رایانه، مصادیق این تعریف گسترده هستند.
از منظر نجومی، هنگامی که از دید ناظر زمینی، جرم آسمانی که اندازه ظاهری بزرگتری دارد، از مقابل جرم آسمانی با اندازه ظاهری کوچکتر بگذرد، پدیدهای رخ میدهد که فروپوشانی یا اختفاء جسم دوم توسط جسم اول نامیده میشود. این رویداد یکی از موارد خاص «گذر» به شمار میآید که در آن، جرم پیشزمینه کاملاً جرم پسزمینه را میپوشاند. مشهورترین مثال در این زمینه، ماه است که در مدار خود گاهی از برابر ستارهها یا سیارات عبور میکند و آنها را به طور موقت از دید ساکنان زمین پنهان میسازد.
این پدیده تنها محدود به اجرام آسمانی نیست و در زندگی روزمره نیز قابل مشاهده است. هرگاه شیئی در فاصله نزدیکتر، مانع از رسیدن نور شیء دورتر به چشم بیننده شود، در حقیقت یک اختفای محلی رخ داده است. بنابراین، چه در مقیاس کیهانی و چه در محیط اطراف ما، اصل بنیادیِ اختفا یکسان است: قرارگیری دو شیء در امتداد خط دید ناظر، به گونهای که شیء نزدیکتر، شیء دورتر را مسدود نماید و آن را از صحنه بصری حذف کند.