آرشه

در موسیقی، آرشه چوبی باریک و کشیده است که رشته‌هایی بلند از موی اسب بر آن کشیده و محکم شده‌اند. از این وسیله برای به‌صدا درآوردن سازهای زهیِ خانوادۀ ویولن مانند ویولن، ویولا، ویولنسل و کنترباس‌ استفاده می‌شود. نوازنده با کشیدن آن بر روی سیم‌های ساز، اصطکاک ایجاد کرده و موجب ارتعاش سیم و تولید صوت می‌گردد. این ابزار نقش تعیین‌کننده‌ای در کیفیت، رنگ و شدت صدای خروجی از سازهای زهی دارد.

از نظر تاریخی، آرشه‌های اولیه تا پیش از قرن هفدهم میلادی عموماً حالت محدّب داشتند. با تحول تکنیک‌های نوازندگی ویولن در دوره‌های بعدی، نیاز به انعطاف و کنترل بیشتر، موجب تکامل تدریجی شکل آرشه شد و طراحی مقعّر آن رواج یافت. این روند در پایان قرن هجدهم با تلاش‌های فرانسوا تورت سازندۀ فرانسوی (۱۷۴۷–۱۸۳۵)‌ به تکامل نهایی رسید. طراحی ابداعی او، که شامل تغییر در انحنای چوب، افزایش تنش موها و استانداردسازی وزن و طول بود، به‌عنوان الگوی اصلی انواع مدرن شناخته می‌شود.

هرچند کاربرد اصلی آن با سازهای زهی مرسوم پیوند خورده، اما از آن برای نواختن برخی سازهای کمتر متعارف نیز استفاده می‌شود. از جملۀ این سازها می‌توان به هارمونیکای شیشه‌ای (که گاهی با نام شیشه‌های موسیقی‌زا شناخته می‌شود) و اره‌ی موزیکال اشاره کرد. در این موارد، مستقیماً بر روی صفحۀ شیشه یا تیغۀ اره کشیده می‌شود تا ارتعاش ایجاد کرده و صدای ویژه‌ای تولید کند. این کاربردها نشان می‌دهد که آرشه به‌عنوان یک وسیلۀ ایجاد اصطکاک و ارتعاش، فراتر از حوزۀ سنتی خود نیز قابلیت استفاده دارد.

فرهنگ معین

( آرشه ) (ش ِ ) [ فر. ] ( اِ. ) چوب باریکی که روی آن چند رشته موی اسب کشیده و برای نواخت ن سازهای زهی مانند ویولون ویولونسل و کنترباس و... به کار می رود.

فرهنگ عمید

( آرشه ) چوب باریکی که در کنار آن چند رشته موی اسب کشیده شده قرار دارد و برای نواختن ویولون به کار می رود.

فرهنگ فارسی

( آرشه ) ( اسم ) چوب باریکی که روی آن چند رشته چند رشته ( غالبا از موی اسب ) کشیده و برای نواختن آلات زهی ( ویولون ویولونسل کنترباس و مانند آنها ) بکار برند.
چوب باریکی که درکنار آن چندرشته موی اسب کشیده شده، برای نواختن ویولون بکارمی رود

دانشنامه آزاد فارسی

آرشه. آرشِه (bow)
در موسیقی، چوب باریکی که رشته هایی بلند از موی اسب بر آن کشیده و محکم شده و آن را روی سیم های سازهای خانوادۀ ویولن یا ویول می کشند تا ارتعاش های صوتی در سیم ایجاد شود. پیش از قرن ۱۷ آرشه ها محدّب بودند، اما تغییرات تکنیک ویولن تکامل آرشه های مقعّر را سرعت بخشید، که در پایان قرن ۱۸، فرانسوآ تورت(۱۷۴۷ـ۱۸۳۵) شکل نهایی آن ها را یافت. ازجمله سازهای غیرمعمولی که با آرشه نواخته می شوند عبارت اند از هارمونیکای شیشه ایو ارۀ موزیکال.

ویکی واژه

(موسیقی): میله‌ای از چوب سختِ قابل ارتجاع که با چندین رشته موی دُم اسب یا موی مصنوعی زه کشی شده باشد. با کشیدن آرشه بر روی سیم‌های سازهای زهی موسیقی، مانند ویولن، صدا تولید می‌شود.
چوب باریکی که روی آن چند رشته موی اسب کشیده و برای نواختن سازهای زهی مانند ویولون ویولونسل و کنترباس و... به کار می‌رود.

جمله سازی با آرشه

💡 آرشه یا کَمانه وسیله‌ای است که از آن برای نواختن سازهای زهی استفاده می‌شود.

💡 آرشه در واقع تفت دادن نوعی پنیر است و نگهداری آن نیازی به یخچال ندارد.