کتاب المعارف تألیف حکیم و عارف بزرگ، ملا محسن فیض کاشانی، اثری ارزشمند در حوزه معارف دینی و کلامی است که اهمیت ویژه‌ای در میان آثار ایشان دارد. این کتاب در حقیقت تلخیص و چکیده‌ای موجز از اثر مفصل‌تر و اصیل‌تر علامه فیض، یعنی کتاب علم الیقین است و به زبان عربی نگارش یافته است. ساختار محتوایی المعارف بر چهار مقصد اصلی استوار شده که به ترتیب شامل: علم به خداوند متعال، علم به فرشتگان، علم به کتب و رسولان الهی، و علم به معاد می‌باشد. در انتهای اثر نیز، فهرست مصادر و منابع تحقیق که فیض کاشانی در تدوین آن استفاده کرده، ذکر شده است تا اعتبار علمی کتاب را تقویت نماید.
این کتاب، که محور اصلی مباحث آن قرار دارد، به تفصیل به موضوعات بنیادین کلامی می‌پردازد. در این بخش، همانند رویکرد معمول در کتب کلامی، مباحثی کلیدی از جمله اثبات وجود خداوند، تشریح صفات ذاتی و فعلی الهی، بررسی علم خداوند به جمیع اشیاء، و تبیین اسماء و افعال الهی مورد مداقه قرار گرفته است. این بخش بنیان فکری و اعتقادی اثر را تشکیل می‌دهد و نشان‌دهنده عمق نگاه فلسفی و عرفانی نویسنده در تبیین مبدأ هستی است.
کتاب به طور خاص به جایگاه و ماهیت عالَم غیبی اختصاص یافته است. در این قسمت، نویسنده به تبیین اصناف گوناگون ملائکه و نقش‌های مختلف آن‌ها در نظام آفرینش می‌پردازد و با تأکید بر مفهوم توحید در تدبیر، به کثرت و تنوع این موجودات روحانی اشاره می‌کند. این ساختار چهارگانه نشان می‌دهد که المعارف تلاشی منسجم برای ارائه یک نظام معرفتی جامع درباره اصول دین، از شناخت خدا تا معاد، با تکیه بر میراث علمی پیشین نویسنده است.
