واژه اشتباه به معنای ارتکاب خطا یا نادرستی است. این واژه در زبان فارسی به حالتی اشاره دارد که در آن فرد یا گروهی در انجام یک عمل، تصمیم‌گیری یا قضاوت دچار خطا می‌شود.
معانی و کاربردها
خطا یا نادرستی: به معنای انجام کاری به شکل نادرست یا با اشتباه، مثلاً یک محاسبه نادرست یا بیان اطلاعات غلط.
قضاوت نادرست: زمانی که فرد در ارزیابی یک وضعیت یا افراد دچار اشتباه می‌شود و نتیجه‌گیری نادرستی می‌کند.
عدم دقت: در مواردی که به دلیل عدم توجه یا دقت کافی، اشتباهی رخ می‌دهد.
اشتباه. [ اِ ت ِ ] ( ع مص ) مانند شدن. یقال: اشتبها؛ اذا اشبه کل واحد منهما الآخر حتی التبسا. ( منتهی الارب ). مانند چیزی شدن. ( زوزنی ). مانند شدن. ( ترجمان علامه جرجانی ص 13 ). چیزی را بغلط عوض چیزی گرفتن. ( فرهنگ نظام ). چیزی یا کسی را بجای چیزی یا کسی گرفتن: و هرگاه که در آن اشتباهی افتاد ادراک معانی ممکن نگردد. ( کلیله و دمنه )
(اِ تِ ) [ ع. ] ۱ - (مص ل. ) پوشیده شدن. ۲ - مانند شدن چیزی به چیز دیگر. ۳ - (اِ. ) سهو، خطا.
۱. مانند شدن چیزی به چیز دیگر در نظر انسان.
۲. یکی را به جای دیگری گرفتن.
۳. کاری به غلط انجام دادن.
۴. (اسم ) سهو، خطا.
( مصدر ) ۱ - پوشیده شدن نهفته ماندن. ۲ - مانند شدن. ۳ - باز نشناختن باز ندانستن. ۴ - ( اسم ) سهو خطا. جمع: اشتباهات.
{blunder} [مهندسی نقشه برداری] خطایی که از بی توجهی افراد یا معیوب بودن دستگاه ناشی شود
اشتباه (فیلم ۲۰۰۱). اشتباه ( به هندی: Kasoor ) یا قصور فیلمی محصول سال ۲۰۰۱ و به کارگردانی ویکرام بات است. در این فیلم بازیگرانی همچون آفتاب شیودسانی، لیسا ری، عرفان خان، دیویا دوتا، آپوروا آگنیهوتری، اشوتوش رانا ایفای نقش کرده اند.
اِشتِباه
اصطلاحی در حقوق. یکی از شرایط اساسی صحت قرارداد آن است که طرفین با قصد و رضای کامل و خالی از هر گونه عیب و اشتباه قرارداد را منعقد کنند (مادۀ ۱۹۰ قانون مدنی). یکی از نشانه های سلامت و صحت اعلام رضایت در معاملات و قراردادها آن است که رضایت شخص مبتنی بر اشتباه نباشد؛ وگرنه چنین معامله ای از نظر حقوقی اشکال دارد و نافذ نیست (مادۀ ۲۰۰). اشتباه در معاملات و قراردادها به دو صورت ممکن است پیش آید: اول، اشتباه دربارۀ شخصیت طرف معامله مانند این که شخصی به تصور این که طرف معامله او نقاش معروفی است، کشیدن تابلویی را به او سفارش دهد، اما بعداً معلوم می شود چنین نیست. در این صورت اگر شخصیت طرف، علت عمدۀ قرارداد بوده، چنین قراردادی باطل است (مادۀ ۲۰۱)؛ دوم، اشتباه در موضوع معامله، مانند این که کسی اتومبیل پیکانی را با این تصور که مدل سال ۱۳۸۳ است خریداری کند، اما بعداً ثابت شود اتومبیل مذکور مدل ۱۳۸۲ بوده است. در این صورت چون دربارۀ اوصاف ذاتی موضوع معامله اشتباه رخ داده، معامله باطل است (مادۀ ۲۰۰). ملاک دربارۀ اشتباه در اوصاف مال موضوع معامله، عرف است.
[ویکی فقه] مردّد شدن چیزی میان چند چیز را اشتباه گویند. از این موضوع در باب های مختلف از جمله طهارت، صلات، جهاد، صید و ذباحه، اطعمه و اشربه و ارث سخن رفته است.
موارد اشتباه یا همراه علم اجمالی است و یا بدون آن. اشتباه در صورت دوم، به شک بازمی گردد. موضوع سخن در این جا اشتباهی است که همراه با علم اجمالی باشد.
اقسام اشتباه
افراد مورد اشتباه یا محصور است و یا غیر محصور. از اوّلی به شبهه محصوره و از دومی به شبهه غیر محصوره تعبیر می شود.
شبهۀ غیر محصوره
اگر اشتباه در عدد غیر محصور باشد مانند اشتباه یک ظرف غصبی یا نجس میان هزاران ظرف که به طور معمول مورد استفادۀ انسان نیستند به قول مشهور، اثری بر این علم اجمالی مترتّب نیست و حکم شک را دارد. بنابراین، اجتناب واجب نیست.
تصور خلاف واقع از چیزی؛ خطا، لغزش، نادرست، غلط.
