اِسْرافیل فرشته‌ای است که وظیفه دمیدن در صور را در زمان پایان دنیا و برپایی قیامت بر عهده دارد. این فرشته، یکی از ملائکه نزدیک به خداوند به شمار می‌رود و علاوه بر دمیدن در صور، وظایف دیگری مانند ابلاغ پیام‌های الهی به دیگر فرشتگان و دریافت نامه اعمال روزانه انسان‌ها از فرشتگان موکل را نیز انجام می‌دهد. از جمله مأموریت‌های وی، بیدار کردن اصحاب کهف از خواب طولانی، یاری رساندن به پیامبر در جنگ بدر و همراهی او در معراج است. او به عنوان یکی از فرشتگان مقرب خدا، بیشتر به خاطر دمیدن در شیپور پایان دنیا شناخته می‌شود. هرچند در قرآن کریم نام او به صراحت ذکر نشده، اما آیات مختلفی درباره نفخ صور وجود دارد که در روایات به اسرافیل نسبت داده شده است. این فرشته مظهر اسم الرحمن و نماد حیات در لوح محفوظ به شمار می‌آید و طبق احادیث، او نخستین کسی است که ذکر سبحان ربی الاعلی و بحمده را بر زبان راند. بدین ترتیب، وی نه تنها به عنوان یک فرشته، بلکه به عنوان نمادی از ارتباط الهی و حیات جاودان در عالم وجود نقش‌آفرینی می‌کند.
اسرافیل
لغت نامه دهخدا
اسرافیل. [ اِ ] ( اِخ ) جامی در نفحات الانس آرد: حضرت اسرافیل از قدیمان است و شیخ الاسلام گفته که وی از پیران ذوالنون مصری است. از مغرب بوده و بمصر رسیده بود. وی را سخنان بسیار است در زهد و توکل و معاملات نیکو. شیخ الاسلام گفت فتح شنجرف بمصر شد از ششصد فرسخ برای سؤال به [ نزد ] اسرافیل رفت چون فرصت یافت پرسید از وی: هل یعذب الاشرار قبل الزلل ؟ گفت مرا صبر ده سه روز. روز چهارم گفت مرا جواب دادند اگر روا بودی ثواب پیش از عمل هم روا بود عذاب پیش از زلل. این بگفت و زعقه ای بزد و درشورید. پس از آن سه روز بزیست و برفت. شیخ الاسلام گفته که آن سه روز درنگ خواستن آن بود اگر در وقت جواب دادی در وقت برفتی. ( نفحات الانس چ نولکشور ص 25 ).
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
فرهنگ فارسی
حضرت اسرافیل از قدیمانست
فرهنگ اسم ها
معنی: درخشیدن مانند آتش، ( در ادیان ) به باور مسلمانان و پیروان دیگر ادیان سامی، یکی از فرشتگان مقرب خداوند است که در روز قیامت با دمیدن در شیپور خود مردگان را زنده می کند، نام یکی از چهار فرشته مقرب و مأمور دمیدن صور و برانگیختن مردگان در روز رستاخیز
دانشنامه آزاد فارسی
اِسرافیل
در عقاید اسلامی، از چهار فرشتۀ مقرب الهی. در قرآن، بدون تصریح به نام، اشاراتی به او شده است (اسراء، ۵۲؛ ق، ۴۱؛ قمر، ۶). آنچه در قرآن به صراحت آمده «نفخ صور» (دمیدن در شیپور) است. گویند اسرافیل در شیپور (صور اسرافیل) می دمد، و با صدای آن همۀ مردگان برای حضور در پای حساب زنده می شوند. در عهد جدید (در مکاشفات یوحنا) از فرشته ای که در روز قیامت در شیپور خود می دمد یاد شده، اما نامش نیامده است.
ویکی واژه
جملاتی از کلمه اسرافیل
اندرین صفهای معنی در معنی را مجوی زان که در سرنا نیابی نفخ اسرافیل را
ای تو اسرافیل در صور آمده همچو عزرائیل منصور آمده
