شاهزاده‌نشین به سرزمینی گفته می‌شود که حکومت آن در اختیار یک شاهزاده قرار دارد. این واحدها معمولاً کوچک‌تر از یک پادشاهی یا امپراتوری بودند و بیشتر نقش محلی ایفا می‌کردند. چنین قلمروهایی گاه استقلال نسبی داشتند، اما اغلب تحت نفوذ یا سلطه یک قدرت مرکزی بزرگ‌تر باقی می‌ماندند. به بیان ساده، می‌توان آن را نوعی حکومت محلی با ساختار سلطنتی دانست که توسط شاهزاده اداره می‌شود.
این مناطق معمولاً جمعیت و وسعت کمتری نسبت به پادشاهی‌های بزرگ داشته‌اند و در بیشتر موارد بر اساس پیوندهای خانوادگی و سلطنتی اداره می‌شده‌اند. شاهزاده‌نشین‌ها گاهی از خودمختاری کامل برخوردار بودند و گاهی در مقابل حکومت مرکزی مالیات پرداخت می‌کردند و تحت حمایت آن باقی می‌ماندند. چنین مناطقی بیشتر در دوره‌هایی با تنوع سیاسی فراوان، مانند قرون وسطی یا دوران استعمار، دیده می‌شدند.
از نمونه‌های شناخته‌شده می‌توان به موناکو در اروپا اشاره کرد که هنوز هم یک شاهزاده‌نشین مستقل به‌شمار می‌آید. در هند دوره استعمار نیز مناطق متعددی تحت عنوان پرنسلی استیت وجود داشت که توسط مهاراجه‌ها و نواب‌ها اداره می‌شدند و با دولت بریتانیا رابطه‌ای نیمه‌مستقل داشتند. همچنین در آلمان پیش از یکپارچگی، شاهزاده‌نشین‌های متعددی وجود داشت که هر کدام توسط یک شاهزاده اداره می‌شدند.
