واژه «دوجین» که در زبان فارسی از واژه لاتین dozen گرفته شده است، به معنای مجموعهای دوازده عددی از یک چیز است. این واژه در تجارت، شمارش اجناس، و زندگی روزمره کاربرد فراوانی دارد. برای مثال، وقتی گفته میشود «دوجين شلوار»، منظور دوازده عدد شلوار است. دوجین واحدی ثابت و پذیرفتهشده برای شمارش اقلام است که از گذشته تا امروز در بسیاری از زبانها و فرهنگها مورد استفاده قرار گرفته است.
ریشه تاریخی این واژه به نظام شمارش بر پایه عدد دوازده بازمیگردد، که در تمدنهای باستانی مانند بابل و روم رواج داشت. دوازده عددی است که بهراحتی بر اعداد ۲، ۳، ۴ و ۶ بخشپذیر است و همین ویژگی آن را برای تقسیم و محاسبه کالاها مناسب میکرد. در گذشته، فروشندگان و بازرگانان از این نظام شمارش برای بستهبندی و قیمتگذاری اجناس استفاده میکردند، زیرا دوازده، عددی عملیتر از ده برای محاسبه بخشها و سهمها بود.
در کنار این واژه، اصطلاحی به نام «دوجین نانوا» یا baker’s dozen نیز وجود دارد که به معنای سیزده عدد است. این اصطلاح از سنت نانوایان قرون وسطی گرفته شده است که برای جلوگیری از جریمه در صورت کمفروشی، به جای ۱۲ عدد، ۱۳ عدد نان در هر بسته قرار میدادند. همچنین واحدهای بزرگتری نیز از آن مشتق میشوند، مانند «گراس» (gross) که برابر با ۱۲ دوجین یا ۱۴۴ عدد است.