دستکاری تصویر (Image Manipulation) به فرایند تغییر و ویرایش تصاویر دیجیتالی با استفاده از نرمافزارهای تخصصی گفته میشود. این فرایند شامل طیف وسیعی از تکنیکها، از تنظیمات ساده مانند روشنایی و کنتراست گرفته تا تغییرات پیچیدهتر نظیر حذف یا افزودن عناصر، روتوش چهره، ترکیب تصاویر (کامپوزیت) و اعمال فیلترهای هنری میشود. هدف اصلی از دستکاری تصویر، بهبود کیفیت بصری، اصلاح عیوب، ایجاد جلوههای ویژه یا حتی بازنمایی واقعیت به شیوهای متفاوت و خلاقانه است.
نرمافزارهای گرافیکی پیشرفتهای همچون فتوشاپ، گیمپ و لایتروم ابزارهای قدرتمندی را در اختیار هنرمندان، عکاسان و طراحان قرار میدهند تا بتوانند ایدههای خود را به واقعیت تبدیل کنند. این ابزارها به کاربران اجازه میدهند تا پیکسل به پیکسل روی جزئیات تصویر کار کنند، رنگها را تنظیم نمایند، بافتها را تغییر دهند و عمق و پرسپکتیو جدیدی به تصاویر ببخشند. در نتیجه، تصاویر میتوانند از حالت اولیه خود فراتر رفته و به آثاری هنری با معنای جدید تبدیل شوند.
در عصر دیجیتال، دستکاری تصویر نقش محوری در صنایع مختلف ایفا میکند؛ از تبلیغات و رسانه گرفته تا فیلمسازی و طراحی گرافیک. این تکنیک نه تنها به بهبود و جذابیت بصری کمک میکند، بلکه به عنوان ابزاری قدرتمند برای بیان خلاقیت و انتقال پیامهای بصری پیچیده نیز عمل میکند. با این حال، استفاده مسئولانه و اخلاقی از این قابلیتها از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا میتواند درک ما از واقعیت را تحت تأثیر قرار دهد.