جوجه تیغی

جوجه‌تیغی به گروهی از پستانداران اطلاق می‌شود که در زیرخانواده خارپشت‌ها قرار دارند. گاهی اوقات به دلیل وجود خارهایی که بر روی پشت آن‌هاست، به این جانوران تشی نیز گفته می‌شود. اما تشی یا خارپشت، جانوری کاملاً متفاوت از راسته جوندگان است، در حالی که جوجه‌تیغی‌ها کوچک‌تر، همه‌چیزخوار و از راسته پستانداران حشره‌خوار به شمار می‌روند. در مجموع، ۱۷ گونه جوجه‌تیغی در مناطق مختلف آسیا، اروپا و آفریقا شناسایی شده‌اند که در پنج سرده زیستی قرار دارند. این جانوران بومی قاره‌های جدید، یعنی استرالیا و آمریکا نیستند. نزدیک‌ترین خویشاوندان آن‌ها، حشره‌خوارها هستند که اعضای خانواده Soricidae را تشکیل می‌دهند و ظاهری مشابه موش‌کور دارند، اما مانند جوجه‌تیغی‌ها به راسته حشره‌خوارها تعلق دارند. جوجه‌تیغی‌ها از پستانداران اولیه محسوب می‌شوند و مانند بسیاری از آن‌ها به زندگی شبانه و رژیم غذایی حشره‌خواری عادت کرده‌اند. این جانور با استفاده از خارهایی که بر روی پشتش دارد، از خود دفاع می‌کند. این خارها در واقع موهای توخالی هستند که به دلیل وجود کراتین در آن‌ها، تیز و سفت شده‌اند و برخلاف تصور عمومی، سمی نیستند. جوجه‌تیغی‌ها معمولاً در مواقع خطر به شکل گلوله درمی‌آیند و تمام تیغ‌های خود را به سمت بیرون قرار می‌دهند. تمامی گونه‌های جوجه‌تیغی از این روش دفاعی بهره‌مند هستند، اما موفقیت آن‌ها به تعداد تیغ‌هایشان بستگی دارد. به همین دلیل، گونه‌هایی از جوجه‌تیغی که وزن کمتری دارند و تیغ‌های کمتری نیز دارند، بیشتر تمایل به فرار از دشمن دارند و گاهی به جای دفاع، به او حمله می‌کنند و از تیغ‌های خود به عنوان آخرین گزینه استفاده می‌کنند. نام این جانور در متون کهن ایرانی، از جمله اوستا، بارها ذکر شده است و به نام‌های ونگهاپره و دوژاک اشاره شده است. ونگهاپره به معنای موجودی است که از نیمه شب تا بامداد می‌درخشد تا پرده تاریکی را بشکافد، که به خارهای این موجود اشاره دارد. دوژاک نیز نام عامیانه‌ای برای خارپشت است و به معنای بدسرشت می‌باشد.

تصویر معنی جوجه تیغی

لغت نامه دهخدا

جوجه تیغی. [ جو ج َ / ج ِ ] ( اِ مرکب ) خارپشت. ارمجی. پستانداری از راسته حشره خواران که خاص آسیا واروپا و افریقاست، این پستاندار قدش از خرگوش کمی کوچکتر است و پشتش از تیغهای تیزی پوشیده شده که آلت دفاعی حیوان را بوجود می آورد. ( فرهنگ فارسی معین ).

فرهنگ معین

( ~. ) (اِمر. ) حیوانی پستاندار و حشره خوار با بدنی پوشیده از تیغ های تیز که به عنوان وسیلة دفاعی از آن استفاده می کند.

فرهنگ عمید

جانوری کوچک، پستاندار، و حشره خوار با پوزۀ دراز، دست وپای کوتاه، دندان های تیز، و بدنی پوشیده از تیغ های نوک تیز که هنگام احساس خطر خود را گلوله می کند و در میان تیغ هایش پنهان می شود. غالباً شب ها بیرون می آید و حشرات را شکار می کند.

فرهنگ فارسی

( اسم ) پستانداری از راست. حشره خواران که خاص آسیا و اروپا و آفریقاست. این پستاندار قدش از خرگوش کمی کوچتر است و پشتش از تیغهای تیزی پوشیده شده که آلت دفاعی حیوان را بوجود میاورد خارپشت ارمجی.