بجزمی خوردنش کاری بود نیز مگر او را نهان یاری بود نیز
خلاصه نظریه احتمال حد وسط بین شکاکیت و جزمیت است، و از لحاظ دوری و نزدیکی آن نسبت به یکی از این دو مذهب دارای درجات متفاوتی است.
اکنون که ز خوشدلی در ایّام نماند یک همدم پخته جزمی خام نماند
نزدیکِ عقل هیچ دگر نیست جانِ جان جزمیکه ما به تجربه این جا رسیدهایم
لئون برونشویگ[واژهنامه ۲۱] به نحوی جزمی اصل بنیادی ایدئالیسم را در نظریهٔ شناخت مطرح میکند: