ساختاری حیاتی در گیاهان دانه‌دار است که وظیفه تولید و نگهداری سلول‌های زایشی ماده را بر عهده دارد. این ساختار در داخل تخمدان گیاهان جای گرفته است. از طریق ساقی به نام فونیکول به جفت متصل می‌شود. این فونیکول مسئول تأمین مواد غذایی مورد نیاز آن است و مانند نافی کوچک برای آن عمل می‌کند. دارای بافت مرکزی به نام خورش است. این خورش مانند رحم کوچکی عمل می‌کند که کیسه جنینی در آن رشد می‌کند. خورش توسط چندین لایه به نام پوسته‌های تخمک احاطه شده است که پوشش بیرونی آن را تشکیل می‌دهند. در این پوسته‌ها، سوراخ بسیار کوچکی به نام سفت وجود دارد. این سفت در فرآیند لقاح نقش مهمی ایفا می‌کند، چرا که بخشی از خورش را برای ورود گرده به داخل تخمک باز می‌گذارد. علاوه بر این، در مرحله تشکیل دانه، این منفذ امکان جذب آب لازم برای رویش دانه را فراهم می‌کند؛ یعنی به دانه کمک می‌کند تا پس از کاشت، آب مورد نیاز برای جوانه زدن را به دست آورد. از نظر نحوه قرارگیری در تخمدان، می‌توانند اشکال مختلفی داشته باشند؛ ممکن است راست، واژگون، خمیده یا نیمه‌واژگون باشند. البته باید توجه داشت که این موضوع با تمکّن که به آرایش تخمک‌ها در درون تخمدان اشاره دارد، متفاوت است. تمکّن بیشتر به نحوه چیدمان و اتصال تخمک‌ها به جفت درون تخمدان می‌پردازد.
