دانشنامه اسلامی
یکی از مهمترین و شاید مؤثرترین نظریه ها در تاریخ بحث از اعجاز قرآن، «نظم» قرآن کریم است که بطور مشخص عمرو بن جاحظ، ادیب و متکلم معتزلی از نخستین تبیین کنندگان آن به شمار می رود. اساس این نظریه مبنی بر اینست که برخلاف نظریه «صرفه»، قرآن خود کلامی اعجازآمیز است و از همین رو کسی را توان آوردن نظیر آن نیست. در این نظریه مانع و صارف معاندان از آوردن همانند قرآن، صفتی خاص در خود قرآن، و در واقع نظم خاص موجود در کلام آن دانسته شده است. یکی از آثاری که اخیرا در این زمینه نگارش یافته است کتاب «الاعجاز القرآنی و اثره علی مقاصد التنزیل الحکیم» نوشته «دکتر رجاء بنت محمد عوده» می باشد که به شکلی روان و مختصر به بررسی این وجه از وجوه اعجاز قرآن کریم پرداخته است.
[ویکی فقه] الاعجاز القرآنی (محمد المغنی). کتاب حاضر نوشته رجاء بنت محمد عودة بوده و موضوع آن اعجاز قرآن کریم می باشد.
یکی از مهمترین و شاید مؤثرترین نظریه ها در تاریخ بحث از اعجاز قرآن، «نظم» قرآن کریم است که بطور مشخص عمرو بن جاحظ، ادیب و متکلم معتزلی از نخستین تبیین کنندگان آن به شمار می رود. اساس این نظریه مبنی بر اینست که برخلاف نظریه «صرفه»، قرآن خود کلامی اعجازآمیز است و از همین رو کسی را توان آوردن نظیر آن نیست. در این نظریه مانع و صارف معاندان از آوردن همانند قرآن، صفتی خاص در خود قرآن، و در واقع نظم خاص موجود در کلام آن دانسته شده است. یکی از آثاری که اخیرا در این زمینه نگارش یافته است کتاب «الاعجاز القرآنی و اثره علی مقاصد التنزیل الحکیم» نوشته «دکتر رجاء بنت محمد عوده» می باشد که به شکلی روان و مختصر به بررسی این وجه از وجوه اعجاز قرآن کریم پرداخته است.
هدف نویسنده
آن چه در این کتاب مورد نظر نویسنده است همانا آشکار ساختن ارتباط موجود بین نظم موجود در قرآن کریم با مقاصد تشریع است. مؤلف بدین منظور اعجاز قرآن از جهت نظم را در چهار زمینه مورد بررسی قرار می دهد: ۱- در عموم سیاق آیات ۲- در یک آیه به تنهایی ۳- در تک واژه های قرآنی ۴- در مورد حروفی که در قرآن به کار رفته است. وی در توضیح این چهار مرحله به آیات شریفه قرآن و نیز معیارها و قوانین لغوی استشهاد و استدلال نموده و بدین وسیله ارتباط بین اعجاز نظم و اعجاز تشریع را مورد تاکید قرار می دهد. مؤلف در هریک از زمینه های چهارگانه فوق اعجاز نظم را از جهت لغوی، صرفی و بلاغی مورد بررسی قرار می دهد. به اعتقاد نویسنده فهم عمیق کتاب الهی در گرو فهم و شناخت دقیق وظیفه دلالی جزئی ترین تعابیر به کار رفته در قرآن کریم می باشد. زیرا چه بسا جایگزینی حتی حرفی به جای حروف به کار گرفته شده در این کتاب آسمانی، ما را از نیل به مقصود شارع باز دارد.
ساختار کتاب
مؤلف در ابتدا چکیده ای از مطالب کتاب را به دو زبان عربی و انگلیسی یادآور می شود و سپس به بیان مقدمه ای در باب اعجاز بیانی قرآن پرداخته و پس از آن وارد مباحث اصلی کتاب می شود. محتوای کتاب در چهار بخش اصلی ذیل گنجانده شده است: الاعجاز فی السیاق القرآنی ، الاعجاز فی الآیة الواحدة ، الاعجاز فی المفردة القرآنیة ، الاعجاز فی الاستخدام الحرفی . هر یک از این بخش های چهار گانه خود مشتمل بر سه قسمت: خصائص لغویة، خصائص صرفیة، خصائص بلاغیة می باشد. در پایان کتاب نیز خاتمه، فهرست مصادر و مراجع و نیز فهرست مطالب کتاب آمده است.
نسخه شناسی
...
