آویشن، thuộc تیره‌ی نعناعیان و دارای تقریباً ۳۵۰ گونه‌ی مختلف است. از این تعداد، ۱۴ گونه‌ی معطر و چندساله در ایران رشد می‌کنند. این سرده گیاهی، شباهت‌های زیادی به مرزنگوش دارد و عمدتاً در مناطق کوهستانی یافت میشود. تحقیقات علمی متعددی به بررسی خواص دارویی آویشن پرداخته‌اند. برای مثال، مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴ اثرات مهارکنندگی اسانس‌های گیاهان درمنه، اسطوخودوس و آویشن شیرازی را بر روی باکتری‌های *Pseudomonas aeruginosa*، *Staphylococcus aureus* و *Klebsiella pneumoniae* بررسی کرد. نتایج نشان داد که هر سه اسانس دارای خواص ضدباکتریایی هستند، اما اسانس آویشن شیرازی در مهار این باکتری‌ها مؤثرتر عمل کرده است. علاوه بر این، تحقیقی که در سال ۲۰۱۲ در مجله تحقیقات علوم پزشکی منتشر شد، اثربخشی مکمل آویشن را در تسکین دردهای قاعدگی مورد بررسی قرار داد. در این مطالعه، ۱۲۰ دانشجوی دختر به مدت دو ماه یا مکمل آویشن (چهار بار در روز) یا ایبوپروفن (سه بار در روز) دریافت کردند. پس از پایان دوره درمان، هر دو گروه تسکین مشابهی را در درد گزارش کردند. این یافته نشان می‌دهد که آویشن می‌تواند به عنوان جایگزینی طبیعی و با عوارض جانبی کمتر برای ایبوپروفن در مدیریت دردهای قاعدگی مطرح باشد. آویشن علاوه بر کاربردهای دارویی، در صنایع مختلفی از جمله صنایع غذایی (مانند پیتزا، پاستا، ماهی، پنیر، لیکور، و ذرت مکزیکی)، داروسازی، بهداشتی و آرایشی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه به دلیل عطر و طعم خاص و خواص درمانی‌اش، جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ و صنایع مختلف پیدا کرده است.
اویشن
لغت نامه دهخدا
چه کنی دنیا بی دین و خرد زیراک
خوش نباشد بی نان ترّه و آویشن.ناصرخسرو.اکنون نچرد گوزن در صحرا
جز سنبل و کرویا و آویشن.ناصرخسرو.
اویشن. [ اَ ش ِ ] ( اِ ) نگاه و نظر و دیدار. ( ناظم الاطباء ). بصارت و بینایی. ( آنندراج ).
اویشن. [ اَ ش َ ] ( اِ ) بر وزن کشیدن سعتر را گویند و بعضی گویند نوعی از سبزی خوردنی است که در میان پیاز و ترب کارندش. ( مؤید الفضلاء ).
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
= آویشن
فرهنگ فارسی
نگاه و نظر و دیدار. بصارت و بینایی.
فرهنگ اسم ها
معنی: گیاهی از تیره ی نعناعیان با گل های سفید، ( در گیاهی ) گیاهی از تیره ی نعناعیان با گل های سفید یا گلی و برگهای کوچک، پونه صحرائی، پونه کوهی، گیاهی علفی و معطر از خانواده نعناع با شاخه های فراوان و گلهای سفید یا صورتی
فرهنگستان زبان و ادب
{Thymus, thyme} [گیاهان دارویی] سرده ای از نعنائیان شامل گیاهان علفی یا بوته ای معطر با ساقه های خوابیده یا خیزان یا راست و با برگ هایی در شکل ها و اندازه های گوناگون و با حاشیۀ صاف یا گاه دندانه دار و کاسۀ گل با حلقۀ کرک در محل گلو و دندانه های زیرین با کرک های مژه...
دانشنامه عمومی
در تحقیقی دربارهٔ اثرات گیاهان درمنه، اسطوخودوس و آویشن شیرازی بر روی باکتری های Pseudomonas aeruginosa، Staphylococcus aureus و Klebsiella pneumoniae که در سال ۲۰۱۴ انجام شد، مشاهده شده است که هر ۳ اسانس دارای اثر مهارکننده بر روی باکتری های بیماری زا هستند؛ اما اسانس گیاه آویشن شیرازی دارای اثر بهتری در مهار باکتری ها نسبت به اسانس گیاهان دیگر داراست.
در یک تحقیق که در سال ۲۰۱۲ در مجله تحقیقات علوم پزشکی منتشر شد، محققان به ۱۲۰ دانشجوی دختر، مکمل آویشن ( چهار بار در روز ) یا ایبوپروفن ( سه بار در روز ) برای درمان درد پریود دادند. پس از دو ماه درمان، هر دو گروه از زنان سطوح مشابهی از تسکین را گزارش کردند. این نشان می دهد که آویشن ممکن است جایگزین مناسبی برای ایبوپروفن با عوارض جانبی کمتر باشد.
هم چنین از آویشن در صنایع غذایی ( پیتزا، پاستا، ماهی، پنیر، لیکور، ذرت مکزیکی و… )، دارویی، بهداشتی و آرایشی استفاده می شود.
آویشنیان حدود ۳۵۰ گونه دارد، از جمله:
• آویشن اوراسیایی Thymus pannonicus
• آویشن پشمی Thymus pseudolanuginosus
• آویشن خزنده Thymus praecox
• آویشن زیره ای Thymus herba - barona
• آویشن لیمویی Thymus pulegioides
• آویشن معمولی ( یا آویشن باغی ) Thymus vulgaris
• آویشن مورودر Thymus moroderi
• سوسنبر Thymus capitatus
• ثومون Thymus serpyllum
• آویشن دنایی”Thymus Dena”
در زبان گزی ( گزبُرخوار ) به «آویشن»، «اوشنوم» و در زبان کردی کرمانشاهی «هه زوه» یا«هەزبێ» و در سایر مناطق کردزبان به آن «آنخ» یا «اَزوِه» یا «ازبوله» یا «هه زوه» گفته می شود. در زبان بهبهانی به آن «اوریشمک» گفته می شود. در زبان ترکی به «کهلیک اوتو» و در زبان لری به خصوص در مناطق بختیاری به این گیاه «اوشوم» و ( اِزبوئه ) گفته می شود. در زبان لری بهمئی به آن «گلوفته» می گویند. در زبان مردم رودبار استان گیلان به آن، «پلنگ مشک» می گویند و طعم دهنده اصلی غذایی به نام شامی رودباری است. یکی از گونه های این گیاه که در مناطق کوهستانی شمال خراسان به وفور یافت می شود به زبان کرمانجی «آنخ» نام دارد. در زبان لری دشمنزیاری کهگیلویه به آویشن، اوریشُم گفته میشود.
دانشنامه آزاد فارسی
آویشن. آویشَن (thyme)
یکی از جنس۱ های متعلق به خانوادۀ نعناعیان۲، با نام Thymus. آویشن معمولی (T. Vulgaris) بومی مناطق مدیترانه ای است و بلندی آن به ۳۰ سانتی متر می رسد. این گیاه برگ هایی کوتاه و گل هایی صورتی دارد. برگ های معطر آن را برای طعم دادن به غذا استفاده می کنند. تاریخچه استفاده از آویشن به منزلۀ دارو دست کم به دو قرن قبل از میلاد می رسد. مادۀ مؤثر مهم این گیاه تیمول است که با دیگر مواد شیمیایی این گیاه، باعث افزایش ضربان قلب، تقویت قوای جسمانی و بهبود عمل دستگاه گوارش می شود. این گیاه مانند بسیاری از اعضای خانوادۀ نعناییان خاصیت ضدعفونی کنندگی دارد. نام آویشن شیرازی به گونۀ Zataria multiflora، بوته ای با گل های سفید و دارای خاصیت دارویی، از خانوادۀ نعناییان، اطلاق می شود.
جمله سازی با اویشن
فضانوردان ذخیره عبارت بودند از آناتولی فیلیپچنکو (فرمانده) و نیکولای روکاویشنیکوف (مهندس پرواز).
