دانشنامه اسلامی
نسخ به بدل، مقابل نسخ به غیر بدل بوده و عبارت است از نسخ حکم شرعی، به وسیله شارع، همراه با جای گزین نمودن حکم دیگر؛ برای مثال، خدای متعال، مسلمانان را در صدر اسلام از جنگ با کفار نهی فرمود و آنان را به عفو و گذشت ترغیب و تشویق کرده و فرمود: (فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا حَتّی یَأْتِیَ اللّهُ بِأَمْرِهِ، سپس این نهی را با اذن جهاد، به وسیله آیه دیگر (أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا) نسخ نمود؛ بنابر این، بدل از عفو و گذشت، جهاد و قتال با کفار قرار داده شده است.
