دانشنامه اسلامی
کتاب، مشتمل بر پنج جلد است که در هریک از مجلدات، تعدادی از مؤلفین عرب و آثار چاپ شده آنها به ترتیب حروف الفبا ذکر شده است. در ابتدای جلد اول کتاب، مقدمه دکتر مسارع حسن الراوی ناشر اثر و نیز مقدمه نویسنده آمده است.
شیوه ارائه مطالب بدین گونه است که ابتدا نام مشهور مؤلف و سپس نام کامل و کنیه و یا لقب او در پرانتز و تاریخ وفات او به هجری قمری و میلادی آمده است. در ذیل این اطلاعات، کتب مؤلف به ترتیب حروف الفبا ذکر و درباره هر کتاب، اطلاعاتی مانند: نام محقق، ناشر، مکان و تاریخ نشر، تعداد صفحات متن کتاب، مقدمه و فهرست و نیز فهارسی که در کتاب آمده، ارائه شده است. اگر کتاب توسط افراد مختلف مورد تحقیق و نشر قرار گرفته، اطلاعات هریک از آنها به صورت مجزا ارائه شده است. اگر کتاب دارای مجلدات متعدد است، پس از اطلاعات کلی کتاب درباره هر یک از مجلدات نیز محقق، سال نشر، تعداد صفحات متن و فهرست جداگانه ذکر شده است.
نویسنده در مقدمه کتاب، به ارزش فرهنگی آثار عربی و اهتمام دانشمندان اروپایی در نگارش، تحقیق و نشر معاجم پرداخته است. همچنین اوضاع تألیف معاجم را در شرق نیز بررسی کرده و در انتها اهمیت کتابش را در تحقیق، مطالعه و نشر آثار و تألیفات جدید می داند.
نویسنده در بخش دیگری از مقدمه، نشریاتی که از آنها در تألیف معجم استفاده شده را ذکر کرده است. نشریات کویت، مصر، استانبول، بریتانیا و سوئد جداگانه ذکر شده است. البته عیسی صالحیه تنها به نشریات این کشورها بسنده نکرده و از ناشرین بغداد، بیروت، تونس و ایران نیز نام برده است.
[ویکی نور] المعجم الشامل للتراث العربی المطبوع (الجزءالاول). المعجم الشامل للتراث العربی المطبوع، از جمله فرهنگ نامه هایی است که مؤلفین و آثار چاپ شده عربی را گرد آورده و در حقیقت تصحیح و تکمله ای بر «المعجم الشامل للتراث العربی المطبوع» تألیف محمد عیسی صالحیه است. این مجموعه را هلال ناجی گردآوری و عصام محمد الشنطی تحقیق کرده است.
کتاب، مشتمل بر دو جلد است. جلد اول کتاب، تکمله جزء اول معجم محمد عیسی صالحیه است و حروف «أ» تا «ث» را در بر دارد و جلد دوم، تکمله جزء دوم معجم مزبور است و حروف «ج» تا «ذ» را شامل است.
شیوه ارائه مطالب بدین گونه است که ابتدا نام مشهور مؤلف و سپس نام کامل و کنیه و یا لقب او در پرانتز و تاریخ وفات او به هجری قمری و میلادی آمده است. در ذیل این اطلاعات، کتب مؤلف، ذکر شده و درباره هر کتاب، اطلاعاتی مانند: نام محقق، مکان و تاریخ نشر، صفحات دقیق مقدمه، نص و فهارس و نیز فهارسی که در کتاب آمده ارائه شده است. اگر کتاب توسط افراد مختلف مورد تحقیق و نشر قرار گرفته، اطلاعات هریک از آنها به صورت مجزا ارائه شده است. اگر کتاب دارای مجلدات متعدد است، پس از اطلاعات کلی کتاب، درباره هریک از مجلدات، نیز محقق، سال نشر، صفحاتی که متن و فهرست در آنها آمده، جداگانه ذکر شده است.
هلال ناجی در مقدمه بر کتاب، پیشینه نگارش معجم هایی که در این موضوع به نگارش درآمده را بررسی کرده است. وی به معجم محمد عیسی صالحیه که دقیقاً با همین عنوان «المعجم الشامل للتراث العربی المطبوع» به چاپ رسیده، اشاره می کند و آن را معجمی جلیل القدر می خواند که نویسنده اش با کمال تواضع آن را «لبنة صغیرة» می خواند و حقیقت آن است که در این معجم، تلاش بسیار بزرگی در گردآوری نام مردان بزرگ انجام گرفته است.
اگرچه کار بسیار بزرگی در این معجم انجام گرفته است، اما نمی توان آن را «کامل» توصیف نمود؛ چراکه موضوع آن به لحاظ زمانی و مکانی وسعت دارد و تعداد مخطوطات عربی و نویسندگان آنها زیاد بوده و به لحاظ تألیفاتی که در آینده خواهد آمد نیاز به تکامل دارد.
