باغ ملی

لغت نامه دهخدا

باغ ملی. [ غ ِ م ِل ْ لی ]( ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) نامی که به گردشگاههای عمومی مراکز شهرها که معمولاً توسط شهرداری ها تأسیس و اداره میشود دهند. پارک شهر. تفرجگاههای عامه در شهر.
باغ ملی. [ غ ِ م ِل ْ لی ] ( اِخ ) نام باغی که در محل قدیم میدان مشق در مرکز تهران تأسیس یافت و گردش گاه عمومی بود. اما در سالهای اخیر آنرا برای ایجاد ساختمانهای شهربانی کل کشور و وزارت امورخارجه و موزه ایران باستان و چند ساختمان دیگر تقسیم کردند و از صورت باغ خارج ساختند. هنوز سر در باغ مذکور که شبانگاهان در آنجا نقاره کوفته میشد باقی مانده است.

فرهنگ فارسی

تفرجگاههای عمومی

دانشنامه عمومی

باغ ملی (جهرم). باغ ملی یکی از بوستان های عمومی جهرم است که با مساحتی در حدود ۸٬۵۰۰ متر مربع در خیابان آیت الله کاشانی و در مقابل ساختمان شهرداری جهرم واقع شده است. این پارک در سال ۱۳۱۶ در زمان فرمانداری امیر ارفع قوامی توسط معماری ایتالیایی به نام موسیو آرژانتی ساخته شد. وی دور این پارک دیوار کوتاهی با سرستون هایی سنگی در هر سه متر کشید که ساخت این سرستون ها بر عهده آقا رضا کوهکن سنگتراش معروف جهرمی انجام گرفت.
برای نخستین بار باغ ملی به دستور دولت به مناسبت جشن عروسی محمدرضا شاه با فوزیه چراغانی و آذین بندی شد. سال ها بعد در میان باغ استخر بزرگی بنا شد و مجسمه شاه بر سکوی وسط استخر نصب گردید که در جریان انقلاب اسلامی در روز ۱۹ آذر ۱۳۵۷ مصادف با تاسوعا در تظاهراتی گسترده توسط مردم به پایین کشیده شد. در سال های اخیر سرستون های زیبا و قدیمی دیوار باغ ملی برچیده شدند.
باغ ملی (فاریاب). باغ ملی، روستایی در دهستان حور بخش حور شهرستان فاریاب در استان کرمان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۲۵۲ نفر ( ۷۵ خانوار ) بوده است.

دانشنامه آزاد فارسی

باغ ملّی
سردر باغ ملی تهران
سردر باغ ملی تهران
سردر باغ ملی تهران
سردر باغ ملی تهران
گردشگاه عمومی تهران در اوایل دورۀ پهلوی. در ۱۳۰۱ش، سردر میدان مشق، در غرب میدان توپخانه (امام خمینی کنونی)، تخریب و به جای آن سردر تازه ای با هشت ستون و سه درِ بزرگ و کوچک فلزی نقش و نگاردار ساخته شد. بالاخانۀ سردر با دو برجک در طرفین که شیروانیِ گنبدی شکل و زیبایی از آلومینیوم دارد، به نقاره خانه اختصاص یافت. سردر آن، با کاشی هایی منقّش آذین شده که بر روی آن ها تاریخ ساخت (۱۳۴۰ق)، طرح شیر و خورشید درون قابی بیضی، چند بیت شعر، آیه ای از قرآن، نقش مسلسل، گلولۀ توپ و پلنگ و طرح های رنگارنگ دیگر به چشم می خورد. در گذشته، مجسمه ای ایستاده از رضاشاه نیز در سردر نصب شده بود. در ۱۳۰۷ش شهرداری تهران، باغی با نام باغ ملی در محوطۀ پشت سردر شامل مهمانخانۀ شهرداری، یک رستوران، سالن سینما با نام سینما ملی، سالن تئاتر، سالن های تیراندازی و بیلیارد و زمین چوگان احداث کرد. در رستوران باغ ملی شب ها موسیقی و برنامۀ آکروبات اجرا می شد. سردر از آن پس به سردر باغ ملی شهرت یافت. در دهۀ دوم سلطنت رضاشاه، با احداث ادارۀ پست مرکزی، ادارۀ کل ثبت اسناد و املاک، کاخ وزارت امور خارجه، باشگاه افسران، موزۀ ایران باستان (موزۀ ملی کنونی)، کتابخانۀ ملی ایران و هنرسرای دختران، باغ ملی برچیده شد. بازماندۀ فضای سبز باغ ملی، خیابان قوام السلطنۀ جنوبی را به خیابان کوشک مصری متصل می کند.
باغ ملی (شهرستان ها). باغ ملّی (شهرستان ها)
باغ هایی که در دورۀ رضاشاه پهلوی به عنوان گردشگاه عمومی در برخی از شهرهای ایران احداث و بدین نام خوانده شدند. این باغ ها اغلب سالن سینما و تئاتر و رستوران داشتند و در آن ها برنامه های آکروبات و بندبازی اجرا می شد. شماری از باغ ها به ترتیب حروف الفبای نام شهرها از این قرارند: باغ ملی اراک، که در ۱۳۰۸ش در محل یکی از گورستان های شهر احداث شد. باغ ملی اصفهان (← دردشت،_محله). باغ ملی اهواز، واقع در خیابان ۲۴متری که اکنون در اختیار سپاه پاسداران است و اولین سینمای دائمی اهواز با نام سینما میهن جنب آن تأسیس شد. باغ ملی بابل، در جنوب شهر، در انتهای خیابان شهید مدرس (پهلوی) و جنب سبزه میدان (میدان آزادی). پشت آن دبیرستان شاپور از دورۀ رضاشاه قرار داشت. این باغ دارای دو هکتار و ۲۵۰ متر مربع مساحت بود که با تعریض خیابان های اطراف آن در دهۀ ۱۳۴۰ش، مساحت آن کاهش یافت. شمشادهای انبوه دیوارهای آن را تشکیل می داد و حوضی گِرد با حوضچه ای میانی داشت و در چهار طرف آن مجسمه های شیر سنگی طلایی رنگ نصب شده بود که از دهانشان آب می ریخت. پس از انقلاب سفید، مجسمۀ محمدرضاشاه و مجسمه هایی که نماد فرمان های نُه گانۀ او بودند، جایگزین حوض باغ ملی شدند، و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در جای آن ها ساختمان شهرداری احداث شد. کافه قنادی کوچکی نیز در باغ ملی بود که در هنگام تعریض خیابان ها تخریب شد. باغ ملی بروجرد که در اواخر دهۀ ۱۳۱۰ش احداث شد. باغ ملی بیرجند. باغ ملی تبریز، که در محوطۀ ارک علی شاه احداث شد، دارای سینمای تابستانی بود، و سازمان شیر و خورشید سرخ و کتابخانۀ ملی تبریز در آن قرار داشتند. باغ ملی رشت. باغ ملی سبزوار، که در نزدیکی دروازۀ ارک این شهر بود. باغ ملی سنندج، که در گورستان تابله احداث، و در ۱۳۳۲ش به کارخانۀ برق تبدیل شد. محوطۀ آن هنوز به باغ ملی شهرت دارد. باغ ملی شیراز (← جوان آباد، گورستان). باغ ملی قم، که در گورستان قدیمی شهر (گلزار شهدای کنونی) در محلۀ آستانه احداث شد. بعدها در جای آن ساختمان فرمانداری و شهرداری بنا کردند. باغ ملی قوچان، که در بازار فروش دام و چهارپا در نزدیکی محلۀ ترک ها احداث شد. باغ ملی کرمان، در کنار خیابان شریعتی، که کتابخانۀ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در آن است. (← دروازه های کرمان). باغ ملی لاهیجان، واقع در مرکز شهر، و با ۱۲۶,۵۰۰ متر مربع مساحت. سالن سینما و تئاتر دارد، و کتابخانۀ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در آن است. باغ ملی مشهد، که در باغ ارک احداث شد. یک هکتار وسعت و درختان چنار کهنسال دارد. قنات مشهور رکن آباد از میان آن می گذرد. کتابخانه و قرائت خانۀ فرهنگ در آن بود که بعدها تبدیل به کافه رستوران شد. سینما ملی در این باغ بود، و در اوایل سلطنت محمدرضا شاه، در سالن آن کلاس آموزش تکنیک تئاتر تشکیل شد.