بوصیری

لغت نامه دهخدا

بوصیری. ( ص نسبی ) منسوب است به بوصیر. و رجوع به بوصیر و ماده بعد شود.
بوصیری. ( اِخ ) ( 608 - 691 هَ. ق. ) شرف الدین ابوعبداﷲ محمدبن سعیدبن حماد، معروف به بوصیری. نسبت وی به بوصیر یکی از قراء مصر میباشد. او در شعر و کتابت یگانه زمانه خود بود. اوراست قصایدی مشهور من جمله : قصیده مشهور به البردة، قصیده لامیة، قصیدة المضریة، و قصیدة الهمزه فی مدائح النبویة، و چند قصیده دیگر. ( از معجم المطبوعات ). رجوع به اعلام زرکلی شود.

فرهنگ فارسی

شرف الدین ابو عبدالله محمد ابن سعید ابن حماد معروف به بوصیری . نسبت وی به بوصیر که یکی از قرائ مصر میباشد . او در شعر و کتابت یگانه زمانه خود بود . اوراست قصایدی مشهور من جمله : قصید. مشهور به البرده - قصیده لامیه - قصیده المضریه - وقصیده الهمزه فی مدائح النبویه و چند قصیده دیگر .

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از دائرة المعارف بزرگ اسلامی است
بوصیری، ابوعبدالله شرف الدین محمد بن سعید بن حماد دَلاصی (608-694ق/1211-1295یا1296م)، شاعر، فقیه، کاتب و حسابدار.
نیاکان وی ظاهراً از قبیله ی بزرگ صنهاجه بودند، اما خود او به بوصیر مصر که زادگاه پدرش بوده، منسوب است.
نسبت دلاصی را نیز از زادگاه مادرش دلاص گرفته است. با درهم آمیختن این دو نسبت گاه او را دلاصیری نیز خوانده اند.
وی در دلاص یا بَهشیم (منطقه بَهنَسا) زاده شد. گفته اند: در آغاز به تصوف روی آورد و به ابوالعباس مرسی (د686ق/1287م)، خلیفه ابوالحسن شاذلی (د656ق/1258م) پیوست، اما ظاهراً شیوه زندگی او میان مردم با تصوف واقعی همساز نبود. سپس گویا حدود 10 سال در قدس و مدینه و پس از آن 13 سال در مکه اقامت گزید و به تعلیم قرآن مشغول شد. حدود سال 659ق به مصر بازگشت و در دستگاه دیوانی، در بلبیس شرقی به عنوان کاتب (مباشر) به کار پرداخت؛ اما پس از 4 سال بهتر آن دید که خود مکتب خانه ای برای تعلیم قرآن در بلبیس و سپس در قاهره تأسیس کند.
بوصیری با شاعران بزرگی هم عصر بود، از آن جمله اند: ابن نبیه (د619ق)، ابن فارض (د632ق) ابن مطروح (د649ق) و بهاء زهیر (د656ق) و جز آنان اما بی گمان او از ابوالعباس مرسی بیش از دیگران درس آموخت. چند تن از مشاهیر نیز در شمار شاگردان و راویان اخبار و قصاید او در مدح پیامبر صلی الله علیه و آله بوده اند؛ مشهورترین آنها اینان اند: نحوشناس معروف ابوحیان غرناطی (د745ق)، ابوالفتح ابن سیدالناس یعمری (د734ق) و عزالدین ابن جماعه که مدتی قاضی القضات مصر بود.
بوصیری به سبب اشتغال به کار کتابت و تعلیم در دستگاه دولت در نثر مهارت تمام یافته بود، چنان که در تعلیق هایی که بر قصیده معروف خویش، المخرج والمردود علی النصاری والیهود نگاشته، اسلوبی مرسَل و بی تکلف بکار برده، هر چند که به قول فروخ از زیبایی هنری و نوآوری تهی است. اما در شعر، وی به خصوص با سرودن قصایدی در مدح حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله شهرت یافت.
شعر او را می توان به دو بخش تقسیم کرد: