دانشنامه اسلامی
از آنجا که وی ساکن محله ای در شرق بود، او را ابن شرقی خوانده اند. وی در شهرهای مختلف در محضر دانشمندان بسیاری به فراگرفتن حدیث پرداخت و پس از چندی در این علم یگانه عصر خود شد. در نیشابور از محمد بن یحیی ذُهلی ، عبدالرحمان بن بشربن حکم ، احمد بن ازهر، احمد بن یوسف سلمی ، احمد بن حفض بن عبدالله و جز آنان حدیث شنید. چنانکه از قراین برمی آید، بیشتر دانش خود را از مسلم بن حجاج نیشابوری فراگرفته است و از این رو اغلب منابع از وی به عنوان «شاگرد مسلم » یاد کرده اند. ابن شرقی ابتدا به ری مسافرت کرد و از ابوحاتم رازی حدیث شنید. به همین ترتیب در بغداد از محمد بن اسحاق صاغانی ، عباس بن محمد دوری ، عبدالله بن محمّد بن شاکر و احمد بن ابی خیثمه ، در کوفه از ابوحازم احمد بن ابی غرزه و معاصران وی ، و در مکه از عبدالله بن ابی مَسّره ، استماع حدیث نمود.
شاگردان
ابن شرقی بسیار به حج می رفت و در راه مکه به املای حدیث می پرداخت و همراهان می نوشتند. افراد متعددی از او روایت کرده اند: از جمله ابوالعباس ابن عقده ، ابواحمد عَسّال ، ابواحمد ابن عدی ، ابوعلی نیشابوری ، زاهد بن احمد سرخسی ، حسن بن احمد مَخلَدی ، محمد بن عبدالله جوزقی ، ابوالحسن علوی ، ابواحمد حاکم و ابوالحسین حجاجی .
جایگاه علمی
او در شناختن حدیث های صحیح از ساختگی تبحر خاصی داشت ، تا آنجا که ابن خزیمه (د ۳۱۱ق /۹۲۳م ) وی را ملاک و معیار تشخیص حدیث صحیح از دروغین دانسته است . دارقطنی وثاقت و امانت او را در نقل حدیث ستوده و کلام ابن عقده را که در تضعیف ابن شرقی بیان شده ، مردود دانسته است . نیز وی را توثیق کرده ، و ابن عدی گفته که کسی را در حفظ حدیث و بیان آن همانند او نیافته است .
آثار
...
