باغچه سرای

لغت نامه دهخدا

باغچه سرای. [ چ َ / چ ِ س َ ] ( اِخ ) شهری به شبه جزیره قرم ( کریمه ). شهری در شبه جزیره کریمه که مدتی پایتخت محمد گرای خان از نوادگان جوجی خان پسر چنگیز بود. ( از تاریخ زندگانی شاه عباس ، تألیف فلسفی ج 1 ص 50 و 197 ). این شهر در نزدیک سواستوپل ( سباستوپل ) واقع شده. در زمان خانان مغول ، آبادی فراوان داشت و مساجد ومدارس در آن بنا گشت. ( از لاروس ). نام شهری است در ملک قرم ، گویند دارالملک آن دیار محل خلد آثار است ازاقلیم پنجم و بقولی ششم ، بغایت معمور... مردمش اکثرحنفی مذهب و بعد عیسوی اند. عموماً ترک زبان و مهربان و همه چیزش فراوان ، مدتها در تصرف ملوک روم بوده واکنون قریب چهل سال میشود اولیای قرال روسیه تصرف نموده اند. ( از بستان السیاحه ، گلشن دوم ، ص 160 ). این شهر بسال 1736 م. از طرف روسیه اشغال و ویران شد و کتابخانه ها و مساجد و کلیساهای یسوعیان از میان رفت. چندی بعد مجدداً صورت آبادانی یافت و اکنون از مراکز مهم علمی و فرهنگی محسوب میشود. ( از اعلام المنجد ).

دانشنامه عمومی

باغچه سرای (وان). باغچه سرای {{ترکی|Bahçesaray، به ارمنی: Մոկս، به کردی: Miks‎ ) یک منطقهٔ مسکونی در ترکیه است که در استان وان واقع شده است.

دانشنامه آزاد فارسی

شهری در جنوب شبه جزیرۀ کریمه، به فاصلۀ ۳۲ کیلومتری جنوب غربی سواستوپول، در اوکراین. ۲۶,۶۰۰ نفر جمعیت دارد (۱۹۹۰). این شهر در ابتدا گورستان وسیعی بود که مُنْگُلی گرای، خان کریمه، کاخ و باغی در آن احداث کرد (۱۵۱۹). پیرامون این کاخ به تدریج شهر باغچه سرای (در ترکی به معنی کاخ گلستان) پدید آمد. در ۱۷۳۶ شهر مزبور به تصرّف روس ها درآمد و بخشی از آن ویران شد و کاخ، مسجد مشهور و کتابخانۀ آن به آتش کشیده شد، اما در سال های بعد تجدید بنا شد و توسعه یافت. در ۱۶۸۱ پیمان صلحی میان دولت های روسیه و عثمانی در این شهر منعقد شد که به پیمان صلح باغچه سرای معروف است. در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ این شهر به یکی از مراکز مهم تبلیغ و فرهنگ اسلامی در شبه جزیرۀ کریمه مبدل شد. در دوران استقلال کریمه (۱۹۱۸ ـ ۱۹۲۰) باغچه سرای مرکز حکومتی بود.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] باغچه سرای مرکز حکومت تاتارهای کریمه در فرمانروایی سلسله گِرای، از جمله در زمان تحت الحمایگی، از حدود ۸۲۶/۱۴۲۳ تا ۱۱۹۷/ ۱۷۸۳. می باشد.
باغچه سرای در زبان ترکی به معنای « کاخ گلستان »می باشد.
محدوده جغرافیایی باغچه سرای
این شهر در ۴۴ درجه و ۴۵ دقیقه عرض شمالی و ۳۳ درجه و ۵۵ دقیقه طول شرقی، در ۳۲ کیلومتری جنوب غربی سیمفِروپول، در گذرگاهی باریک به طول ۷ کیلومتر، که از جریان رود چوروکسو (« گَنداب ») پدید آمده، واقع است.
باغچه سرای بین اَسْکی یورت، مرکز قدیم حکومت کریمه در مغرب که خانان کریمه را تا قرن دهم/ شانزدهم در آن دفن می کردند، و مهاجرنشین قدیمی قرائیمی، یعنی « چُفُت قلعه » (« قلعه یهودیان »)، به زبان قرائیمی : « قیرق یِر » به معنای « چهل مکان»، در مشرق به وجود آمد.
پیشینه شهر باغچه سرای
این شهر، نخست گورستان وسیعی بود که مِنگلی گرای، مهمترین خان کریمه، در ۹۰۹/۱۵۰۳ـ۱۵۰۴ (بر مبنای یک سنگ نوشته )، بنای باغ و کاخی را در آن آغاز کرد که در ۹۲۵/۱۵۱۹ به اتمام رسید.
وجه تسمیه این شهر به باغچه سرای
...