جران العود

لغت نامه دهخدا

جران العود. [ ج ِ نُل ْ ع َ ] ( اِخ ) لقب شاعری است که بمناسبت بیت زیر درباره دو زن خویش بدین نام ملقب شده است :
خذا حذراً یا جارتی فاننی
رأیت ُ جران العود قد کادیصلح.
یعنی از جران العود تازیانه ای ساخت تا زنهای خود را با آن بزند. ( از اقرب الموارد ). نام وی عامربن حارس است. ( منتهی الارب ) ( از آنندراج ). عامربن حارث نمیری عقیلی یا عامربن الحرث ، شاعری فحل است که بمناسبت این مصراع :
فان جران العود قد کاد یصلح
یا بمناسبت این مصراع :
عمدت نعود فالتحیت جرانه
به لقب جران العود ملقب شده است. وی مکنی به ابوغباب است. و ابیات زیر از اوست :
فنلنا سقاطاً من حدیث کأنه
جنی النحل او ابکار کرم یُقَطَّف
حدیثاً لو ان البقل یولی بمثله
زها البقل و اخضرّ العضاة المُصَّیف.( از البیان و التبیین ج 1 ص 231 ).ولکن سمعن الشیخ قد قال قولة
علیکم اذاما ربنکم بالضرائر
و لاتأمنوا مکر النساء و امسکوا
عری المال عن ابنائهن الاصاغر
فانک لم ینذرک امراً تخافه
اذا کنت منه جاهلاً مثل خابر.( از عیون الاخبار ج 4 ص 80 ).ظاهراً ابوسعید سکری و اصمعی دیوان او را گرد کرده اند. ( یادداشت مؤلف ). و رجوع به عامربن حارث و ابوغباب شود.

فرهنگ فارسی

لقب شاعری است که بمناسبت بیت زیر درباره دو زن خویش بدین نام ملقب شده است : خذا خذرا یا جارتی فاننی رایت جران العود قد کاد یصلح

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] جِران العَود، عامر بن حارث بن کُلْفَه/ کَلْفَه، شاعر دوران جاهلی می باشد.
نام، شهرت و نام قبیله او در منابع، به تفاوت آمده است. ظاهراً وی با مُستورد جران عُقَیلی، شاعر دوره اسلامی، اشتباه شده است. جوهری نام او را مستورد آورده است، اما دیگر منابع آن را از اشتباهات وی خوانده اند. در الفهرست ابن ندیم تنها به شهرت وی به صورت جران العور اشاره شده است. بَطَلْیوسی نوشته که به علت شهرت شاعر به جران العود، نامش مجهول مانده است. احتمالاً دلیل این نامگذاری بیان خود شاعر بوده که در یک شعر خطاب به دو همسرش، آنان را به تنبیه با تازیانه ای از «پوست گردن شتر مُسِن» (= جران العَوْد) تهدید کرده بود. دهخدا، بدون ذکر منبع، کنیه او را ابوغَباب آورده است.
قبیله
نام قبیله او را نَمِر یا نُمَیر ذکر کرده اند اما مرتضی زبیدی نام قبیله او را عُقَیل آورده است.
تاریخ زندگی
عمر فرّوخ تاریخ زندگی او را نیمه دوم قرن ششم و سال های اولیه قرن هفتم میلادی تخمین زده، اما کرنکو به اشتباه او را معاصر عبداللّه بن مروان (متوفی ۱۷۰) خوانده است فرّوخ، بر اساس شواهد شعری، جران را از اهالی عالیه، در شمال غربی نجد نزدیک حجاز، ذکر کرده است.
ویژگی اشعار و قالب شهری
...