لغت نامه دهخدا
عیص. ( ع اِ ) درخت انبوه و بهم پیچیده. ( منتهی الارب ) ( از غیاث اللغات ). درختان بسیار و بهم پیچیده. ( از اقرب الموارد ). ج ، أعیاص ، عیصان. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). || درختان خاردار مجتمع و درهم ویا خرمابنان انبوه. || روئیدنگاه درخت نیکو. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). || بیخ و بن. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). اصل و نژاد. گویند: هو من عیص صدق ؛ یعنی او از نژاد راستی است. و «هو من عیص هاشم »؛ یعنی او از نژاد هاشم است. و «ما أکرم عیصه »؛ یعنی چه گرامی است اصل و نژاد او، که منظور پدران و اعمام و اخوال و اهل بیت وی میباشد. || عیصک منک و ان کان أشِباً؛ نژادت از تو است هرچند خاردار و درهم باشد. مثلی است که در مذمت شخص بکار برند هرگاه از رفیق خود طلب عطف و توجه کند برای خویشان خود هرچند شایسته او نباشند. || فلان فی عیص أشب ؛ فلان در بین قوم خوددر عزت و مصونیت است. || جی به من عیصک ؛آن را از آنجای که بود بیاور. ( از اقرب الموارد ).
عیص. ( اِخ ) یکی از چهار پسر امیةبن عبدشمس اکبر است ، که هر چهار تن ، اعیاص قریش می باشند. ( از اقرب الموارد ) ( از منتهی الارب ). و رجوع به أعیاص شود.
- أبوالعیص ؛ یکی دیگر از چهار پسر امیه ، یعنی اعیاص قریش است. ( از اقرب الموارد ). و رجوع به اعیاص شود.
عیص. ( اِخ ) نام پسر اسحاق بن ابراهیم علیه السلام بود. رجوع به عیصو شود.
عیص. ( اِخ ) جایگاهی است در بلاد بنی سُلیم ، و در آنجا آبی است بنام «ذنبان العیص ». ( از معجم البلدان ). آبی است به دیار بنی سلیم. ( منتهی الارب ).
عیص. ( اِخ ) حصاری است بین ینع و مروه. و گویند عرضی است از اعراض مدینه در ساحل دریا. ( از معجم البلدان ). کوهی است از کوههای مدینه. ( منتهی الارب ).
