دانشنامه اسلامی
مردم عرب موجودات نامرئی را به جنّ و حِنّ تقسیم می کردند و جنّ را از حنّ برتر می شمردند.
به زعم ایشان ، حنّ ضعفای جنّ بودند و برخی معتقد بودند که جنّ و حنّ دو موجود به کلی متفاوت اند که به یکدیگر ارتباطی ندارند.
اقسام جن در لسان مردم عرب
جنّ را به گونه های دیگر نیز تقسیم کرده بودند: جنّ اگر کافر و فاسد بود، شیطان ؛ چون به آسمان بر می آمد که استراق سمع کند، مارِد؛ اگر از این هم بیشتر فساد می کرد، عِفریت و چون ازین درجه فساد هم می گذشت ، عَبْقَری نامیده می شد.
به روایت جاحظ (متوفی ح ۲۵۵) هر نوع جنّ، چه مذکر چه مؤنث ، که به صورتهای گوناگون بر مسافران ظاهر می شد، غول بود و سِعلاه نامی بود که فقط بر جنّهای مؤنث اطلاق می شد.
به جنّ معمولی ، اگر در میان مردم زندگی می کرد و آزاری به کسی نمی رساند، عامر (جمع آن : عُمّار) می گفتند؛ اگر به کودکان آزار می رساند، آن را ارواح می نامیدند و اگر طاهر و خوب بود، آن را مَلَک می خواندند.
به جنّی که بدنش مانند نصف بدن انسان بود (یک چشم و یک پا داشت ) و بسیار به مسافران صدمه می زد و گاهی ایشان را هلاک می کرد، شِقّ می گفتند.
طوسی قسمی جنّ را در هند معرفی کرده که از سر تا کمر، به صورت انسان بوده و از کمر به پایین ، به شکل حیوانات است .
تقسیم دیگر جن در منابع فارسی و عربی
قسم دیگر جنّ، که در منابع فارسی و عربی ذکر شده است ، نسناس نام دارد که مانند شقّ یک چشم و یک پا بیش تر نداشته و با ایجاد آتش سوزی در خانه ها، آزار می رسانده است .
جنّ دیگری به نام غَدّار، به اعمال جنسی علاقه داشته و گاه به خواسته خلاف خود می رسیده است
جنّیان ، به صورتهای گوناگون ، در متون عربی و فارسی و نیز فرهنگ عامه ایرانیان وصف شده اند.
از رسول اکرم روایت شده است که جنّیان سه قسم اند: آنهایی که بال دارند و پرواز می کنند، آنهایی که شبیه مار و سگ اند و آنهایی که در سفرند و به جاهای گوناگون می روند.
روایت از قول ابن عباس
...
