دانشنامه اسلامی
یکی از مباحثی که در آثار علوم قرآنی مطرح شده، بحث از تعیین آخرین بخش از قرآن است که بر رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله وسلّم نازل شد. در این مورد، گاهی از آخرین آیه، گاهی از آخرین سوره، و گاهی از آخرین حکم شرعی نازل شده سخن گفته شده است.
وجود اختلاف در مساله
آنچه در این موارد از جانب دانشمندان علوم قرآنی و مفسران نقل شده بیانگر اختلاف زیاد در مساله است. منشا این اختلاف ها روایات و اقوالی است که از صحابه و تابعین نقل شده است. برخی سعی کرده اند وجه جمعی در هر مورد ارائه کنند.
زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۱، ص(۲۰۹-۲۱۰).
ذیل مدخل «آخرین آیه مدنی» و «آخرین سوره» توضیحات بیشتری ارائه شده است.
