دانشنامه اسلامی
وی در اوایل قرن پنجم هجری به دنیا آمده است.
او نوه شمس المعالی قابوس بن وشمگیر، حاکم بزرگ آل زیار بود و در کودکی و نوجوانی علوم و فنون زمان خود را در دربار پدر و پدربزرگ فراگرفت و طبق رسوم آن روز، آداب حکومت و ملک داری را نیز آموخت.
کیکاوس ظاهرا اطلاعات عمیقی در ادبیات فارسی و عربی، منطق و حکمت، فلسفه و آئین حکومت و اخلاق داشته است و در دوران حکومت خود بر بخشی از متصرفات دولت آل زیار، رعایت عدل و انصاف را سرلوحه اعمال خود قرار داده بود.
وی در جوانی، به سیر و سیاحت پرداخت و چندی نیز در دستگاه سلطنت دوره دوم غزنویان، سلطان مودود غزنوی بسربرد و با این سلطان، در جنگ های هند شرکت کرد.
وی همچنین در جنگ های مسلمانان با رومیان نیز حضور یافت و به سفر حج رفت. این سفرها به همراه مطالعات عمیق علمی و ادبی و آشنایی با شیوه ملک داری و حکومت، وی را بر آن داشت تا در اواخر عمر، کتاب بزرگی به نام «قابوس نامه» را در اخلاق، رفتار و طریق رفتار با دیگران و... به رشته تحریر درآورد که این کتاب از لحاظ سبک نگارش و تنوع موضوعات در نوع خود بی نظیر است.
