دانشنامه اسلامی
مقدمه نویسنده و بخش های متعددی که حاوی نامه های ارسالی به شاه و نیز جواب وی بدان ها و همچنین فرمان های صادره از جانب شاه می باشد، ساختار کتاب حاضر را تشکیل می دهد. کتاب فاقد تبویب و تفصیل است.
گزارش محتوا
این کتاب هشتمین حلقه از زنجیره اسناد و مکاتبات سیاسی ایران است. پیش از این از مجموعه «اسناد و مکاتبات سیاسی ایران» هفت مجلد منتشر شده است که عبارتند از: ۱- اسناد و مکاتبات تاریخی ایران «از تیمور تا شاه اسماعیل » که در سال ۱۳۴۰ در بنگاه ترجمه و نشر کتاب چاپ شد و در سال ۱۳۵۶ تجدید چاپ گردید. ۲- اسناد و مکاتبات تاریخی «شاه اسماعیل» (بهمن سال ۱۳۴۷) ۳- اسناد و مکاتبات تاریخی « شاه طهماسب » (بهار سال ۱۳۵۰) ۴- اسناد و مکاتبات تاریخی «شاه عباس» جلد اول (۱۳۵۲) ۵- اسناد و مکاتبات تاریخی «شاه عباس» جلد دوم (۱۳۵۳) ۶- اسناد و مکاتبات تاریخی «شاه عباس» جلد سوم (۱۳۵۷) ۷- اسناد و مکاتبات سیاسی ایران از سال ۱۰۳۸ تا ۱۱۰۵ (۱۳۶۰) مجلد حاضر که هشتمین جلد از این مجموعه است، اسناد و مکاتبات سیاسی ایران در خلال سالهای ۱۱۰۵ تا ۱۱۳۵ که مربوط است به روزگار شاه سلطان حسین صفوی را دربردارد.
← موضاعات مورد بحث در کتاب
کتاب حاضر شامل فهرست مطالب، پاورقی های نویسنده و نیز فهرست های ذیل می باشد: نام های کسان، اماکن، کتب و رسالات و مقالات، نام های اشیاء و تعبیرات و اصطلاحات.
منبع
...
[ویکی فقه] اسناد و مکاتبات سیاسی ایران (شاه صفی ). اسناد و مکاتبات سیاسی ایران ، شاه صفی اثر عبدالحسین نوائی است که به زبان فارسی می باشد. این کتاب در حقیقت هفتمین مجلد است، از مجموعه کتبی که در مورد اسناد سیاسی و مکاتبات رسمی کشور ایران نوشته شده است.
این مجلد، مشتمل است بر اسناد و مدارک سیاسی وطن عزیز ما ایران در خلال سال های ۱۰۳۸ که سال مرگ شاه عباس و آغاز سلطنت شاه صفی است تا سال ۱۱۰۵ که سال درگذشت شاه سلیمان است و آغاز سلطنت شاه سلطان حسین. این دوره، مشتمل است بر ایام سلطنت شاه صفی و شاه عباس ثانی و شاه سلیمان.
گزارش محتوا
این دوره از تاریخ ایران عصر انحطاط دولت صفوی است. این انحطاط درست از روز مرگ شاه عباس اول شروع شد، همچنان که در دوره سلطنت شاه عباس اول ایران به اوج قدرت سیاسی و نظامی خود رسید. روزی که شاه عباس درگذشت مرزهای ایران از شرق به هندوستان و از غرب به دجله و فرات رسیده بود و حد شمالی ایران اعماق منطقه گرجستان و لگزستان بود و حد جنوبی آن جزایر بحرین . اما از همان روز که نوه نالایق شاه عباس به نام شاه صفی بر تخت نشست دوران انحطاط قدرت سلطنت و تجزیه امپراتوری صفوی آغاز شد.بحث درباره علت این ضعف و انحطاط که به تجزیه کشور و بدبختی های مردم انجامید، از حوصله این مقال خارج است. اما اگر پای بحث به میان آید، مسلما روشن می شود که یکی از علل مهم این ضعف و انحطاط همان طبیعت حسود و خشن و خودخواه و خودرای شاه عباس بوده است. این مرد که شجاعت و کفایتش را نمی توان منکر شد، برای حفظ سلطنت مستبدانه خویش از کشتن و کور کردن جگر گوشگان خود نیز مضایقه نکرد و محمدباقر میرزا، فرزند ارشد خود را به دست یکی از مقربان درگاه خود به خاک و خون کشید و دو پسر دیگر خود و یک پسر محمدباقر میرزا را از بینایی محروم کرد. تنها نوه پسری وی همین صفی میرزا یا به تعبیر درست تر «سام میرزا» بود که شاه عباس وی را برای روز مبادا نگهداشت. با این حال دستور داد تا او را به تریاک معتاد کنند که مبادا روزی فیلش یاد هندوستان کند و برای انتقام خون پدر یا تحصیل سلطنت پای در رکاب نهد. شاه عباس از این امر وحشت داشت، زیرا او خود بر ضد پدر خویش کودتا کرده و سلطنت را قبضه نموده و پدر را هر چند محترمانه محبوس و منزوی ساخته بود. وی می ترسید که مبادا همین بلا بر سر او آید.شاه صفی بی کفایت که هنری جز کشتن خویشان و شرابخواری بی امان نداشت، چهارده سال بیش در سلطنت نپایید. در همین دوران کوتاه سلطنت وی، در غرب امپراتوری صفویه ، عراق عرب از ایران جدا شد و به خاک عثمانی پیوست و در شرق امپراتوری ناحیه قندهار از ایران منتزع گردید و به تصرف گورکانیان هند در آمد.
← امر مهم در دوران حکومت شاه صفی
فهرست مطالب کتاب در ابتدای آن و فهرست نام های کسان، نام های جاهان، نام کتاب ها و محله ها در انتهای کتاب ذکر شده است.
منبع
...
[ویکی نور] اسناد و مکاتبات سیاسی ایران (شاه صفی). "اسناد و مکاتبات سیاسی ایران،شاه صفی" اثر عبدالحسین نوائی است که به زبان فارسی می باشد. این کتاب در حقیقت هفتمین مجلد است، از مجموعه کتبی که در مورد اسناد سیاسی و مکاتبات رسمی کشور ایران نوشته شده است.
این مجلد، مشتمل است بر اسناد و مدارک سیاسی وطن عزیز ما ایران در خلال سال های 1038 که سال مرگ شاه عباس و آغاز سلطنت شاه صفی است تا سال 1105 که سال درگذشت شاه سلیمان است و آغاز سلطنت شاه سلطان حسین. این دوره، مشتمل است بر ایام سلطنت شاه صفی و شاه عباس ثانی و شاه سلیمان.
این دوره از تاریخ ایران عصر انحطاط دولت صفوی است. این انحطاط درست از روز مرگ شاه عباس اول شروع شد، همچنان که در دوره سلطنت شاه عباس اول ایران به اوج قدرت سیاسی و نظامی خود رسید. روزی که شاه عباس درگذشت مرزهای ایران از شرق به هندوستان و از غرب به دجله و فرات رسیده بود و حد شمالی ایران اعماق منطقه گرجستان و لگزستان بود و حد جنوبی آن جزایر بحرین. اما از همان روز که نوه نالایق شاه عباس به نام شاه صفی بر تخت نشست دوران انحطاط قدرت سلطنت و تجزیه امپراتوری صفوی آغاز شد.
بحث درباره علت این ضعف و انحطاط که به تجزیه کشور و بدبختی های مردم انجامید، از حوصله این مقال خارج است. اما اگر پای بحث به میان آید، مسلما روشن می شود که یکی از علل مهم این ضعف و انحطاط همان طبیعت حسود و خشن و خودخواه و خودرای شاه عباس بوده است. این مرد که شجاعت و کفایتش را نمی توان منکر شد، برای حفظ سلطنت مستبدانه خویش از کشتن و کور کردن جگر گوشگان خود نیز مضایقه نکرد و محمدباقر میرزا، فرزند ارشد خود را به دست یکی از مقربان درگاه خود به خاک و خون کشید و دو پسر دیگر خود و یک پسر محمدباقر میرزا را از بینایی محروم کرد. تنها نوه پسری وی همین صفی میرزا یا به تعبیر درست تر «سام میرزا» بود که شاه عباس وی را برای روز مبادا نگهداشت. با این حال دستور داد تا او را به تریاک معتاد کنند که مبادا روزی فیلش یاد هندوستان کند و برای انتقام خون پدر یا تحصیل سلطنت پای در رکاب نهد. شاه عباس از این امر وحشت داشت، زیرا او خود بر ضد پدر خویش کودتا کرده و سلطنت را قبضه نموده و پدر را هر چند محترمانه محبوس و منزوی ساخته بود. وی می ترسید که مبادا همین بلا بر سر او آید.
شاه صفی بی کفایت که هنری جز کشتن خویشان و شرابخواری بی امان نداشت، چهارده سال بیش در سلطنت نپایید. در همین دوران کوتاه سلطنت وی، در غرب امپراتوری صفویه، عراق عرب از ایران جدا شد و به خاک عثمانی پیوست و در شرق امپراتوری ناحیه قندهار از ایران منتزع گردید و به تصرف گورکانیان هند در آمد.
