دانشنامه اسلامی
به عقیده برخی ولایت باطنی به معنای همان هدایت باطنی، شعبه ای از ولایت تکوینی است که خداوند به برگزیدگان خود از جمله پیامبران و ائمه(ع) و اولیای خاص، عطاء می کند. برخی نیز ولایت باطنی را به معنای رسیدن به قله کمالات انسانی، قرب و فناء عبد در حق دانسته اند. ولایت باطنی در مقابل و ریشه ولایت ظاهری (حکومت) است.
شخصی که ولایت باطنی دارد، معصوم از گناه، گمراهی و نمونه ای از انسان کامل بوده و باید به مرحله یقین رسیده باشد. وی سعی می کند بر قلوب انسان ها، با توجه به درجات مختلفی که دارند، تاثر گذارد و آنان را در رسیدن به مقام معنوی یاری کند. برای ولایت باطنی درجاتی وجود دارد و شدت، ضعف، کمال و نقص آن بستگی به قرب و نزدیکی انسان به خداوند دارد. به باور برخی با توجه به عدم حضور امام زمان(عج)، مردم از هدایت و ولایت باطنی او استفاده می کنند.
