سخاوت

لغت نامه دهخدا

سخاوت. [ س َ وَ] ( از ع ، اِمص ) سخاوة. جود. بخشش کردن :
سخاوت تو ندارد در این جهان دریا
سیاست تو ندارد بر آسمان بهرام.عنصری.سخاوت تو و رای بلند و طالع طبع
نه منقطع نه مخالف ، نه منکسف ، نه غوی.منوچهری.و سخاوتش چنان بود که بازرگانی را... یک شب شانزده هزار دینار بخشید. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 122 ).
حاتم میان ما بسیاست سمرتر است
حاتم تویی اگر بسخاوت چو حاتمی.ناصرخسرو.سخاوت پیشه کن تو از کم و بیش
کز آن بیگانگان گردند چون خویش.ناصرخسرو.بس نباشد سخاوت او را
زاده کوه و داده دریا.مسعودسعد.هر آینه... آن را بنظر بصیرت بیند و سخاوت را با خود آشنا گرداند. ( کلیله و دمنه ). و بدانچه بداهت خاطر و سخاوت طبع دست دهد قناعت نمایی. ( ترجمه تاریخ یمینی ).
سخاوت زمین است و سرمایه زرع
بده کَاصل خالی نماند ز فرع.سعدی.مشورت با زنان تباه است و سخاوت بامفسدان گناه. ( سعدی ).
سخاوة. [ س َ وَ ]( ع مص ) جوانمردی نمودن. ( آنندراج ). جوانمرد شدن. ( المصادر زوزنی ). جوانمردی. ( دهار ). || باز ماندن از چیزی. || ترک دادن. ( آنندراج ).

فرهنگ معین

(سَ وَ ) [ ع . سخاوة ] (اِمص . ) بخشش .

فرهنگ عمید

سخی بودن، جود و کرم داشتن، بخشش، کرم، جوانمردی.

فرهنگ فارسی

۱ - ( مصدر ) بخشش داشتن کرم داشتن . ۲ - ( اسم ) بخشش کرم .

فرهنگ اسم ها

اسم: سخاوت (پسر) (عربی) (تلفظ: sa(e)khāvat) (فارسی: سخاوت) (انگلیسی: sakhavat)
معنی: بخشش، جوانمردی، عطا، کرم

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] واژه سخاوت از ریشه سَخا گرفته شده است. وقتی گفته می شود سَخا النارَ به این معنی است که خاکستر آتش را از آتش پاک کنند تا بهتر بسوزد و روشن شود؛ همان طور که آتش اطراف خود را روشن کرده خانه را گرم نگه می دارد سخاوت نیز موجب روشنائی و گرم کردن جامعه و کانون خانواده ها و زمینه سازی برای بهره مندی بینوایان است.
جود و سخاوت از هنجارهای اخلاقی است که دین اسلام بسیار بر آن تأکید نموده است.
امام صادق علیه السلام می فرماید: «السخّی الکریم الذی ینفق ماله فی حقٍّ؛ سخاوتمند کریم کسی است که مال خود را در امور حق و شایسته به مصرف برساند».
البته باید مرز بین سخاوت و اسراف را شناخت و موارد آن ها را تشخیص داد.
چه امام حسن عسکری علیه السلام می فرماید: «ان للسّخاء مقداراً فان زاد علیه فهو سرفٌ؛ همانا سخاوت دارای اندازه است، اگر از آن اندازه گذشت اسراف خواهد بود».
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «السخی قریب من الله، قریب من الناس، قریب من الجنه؛ انسان سخاوتمند به خدا و به مردم و به بهشت نزدیک است».
از این رو آن حضرت پس از مرگ حاتم طایی به پسر وی فرمود: «از او به خاطر سخاوتمند بودنش عذاب سخت برداشته شد».
امام علی علیه السلام نیز فرمود: «السخاء یکسب المَحَبّة وَ یُزیِّن الاخلاق؛ سخاوت موجب جلب محبت افراد شده و اخلاق انسان ها را می آراید و زینت می دهد».

ویکی واژه

بخشش.