چهارگاه

لغت نامه دهخدا

چهارگاه. [ چ َ / چ ِ ] ( اِ مرکب )یکی از دستگاههای موسیقی ایرانی است. دستگاهی است بسیار قدیم و اصیل. این دستگاه جنبه پهلوانی و حماسی دارد و حرکت و پیشرفت را میرساند. مقدمه آن متین وموقر است و مویه و منصوری آن خون انگیز و مخالف آن شکایت آمیزست. مبارک باد، آواز محلی شاد و پرجنبش که درسراسر ایران در جشن های عروسی با هلهله و شادی می خوانند، در این دستگاه ساخته شده است و فواصل پی در پی و درجات آن از مایه «دو» بدین ترتیب است : ب. ب. + ط. جَ. ط. ب. ب. + ط. جَ. گوشه های دیگر این دستگاه عبارتند از: بدر، زابل ، بسته نگار، مویه ، حصار، پس حصار، معربد، مخالف ، مغلوب ، دوبیتی ، کرشمه ، حزین ، خزان ،حدی ، ارجوزه ، منصوری ، ساربانک ، پرپرستوک ، شهرآشوب ، حاشیه ، لزگی. || کنایه از کالبد عنصری باشد که از چهار عنصر ترکیب یافته است. ( از آنندراج ).
چهارگاه. [ چ َ / چ ِ ] ( اِ مرکب ) خانه چهارم نرد که برای برگرفتن یک مهره از آن چهار خال کعبتین باید. چهارخان. چارخان. رجوع به شش گاه و یک گاه شود. ( یادداشت مؤلف ).
چهارگاه. [ چ َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان ایل تیمور بخش حومه شهرستان مهاباد. در 36هزارگزی جنوب مهاباد و 4هزارگزی خاور شوسه مهاباد به سردشت واقع است کوهستانی و معتدل است ، 216 تن سکنه دارد. از چشمه آبیاری میشود. محصولش غلات ، توتون و حبوبات است. شغل اهالی زراعت و گله داری است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4 ).
چهارگاه. [ چ َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان کلیائی بخش سنقر کلیائی شهرستان کرمانشاهان. در 18 هزارگزی سنقرو هزارگزی باختر راه فرعی گردکانه واقع است. 120 تن سکنه دارد. از چشمه و رودخانه همدان آبیاری میشود. محصولش غلات ، حبوبات و توتون است. شغل اهالی کشاورزی و قالیچه بافی است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5 ).

فرهنگ معین

( ~. ) (اِمر. ) یکی از هفت دستگاه موسیقی ایرانی که جنبة حماسی و پهلوانی دارد.

فرهنگ عمید

۱. از دستگاه های هفت گانۀ موسیقی ایرانی.
۲. [قدیمی] از شعبه های بیست وچهارگانۀ موسیقی ایرانی.

فرهنگ فارسی

( اسم ) یکی از هفت دستگاه موسیقی ایرانی که جنب. حماسی و پهلوانی دارد و آن دارای گوشه ها و تکه های مختلفی است مثل در آمد چهار گاه زابل حصار مخالف مغلوب . این گوشه ها در سه گاه هم متداول و در بین خوانندگان مشهور است .
دهیست از دهستان کلیائی بخش سنقر کلیائی شهرستان کرمانشاهان .

دانشنامه عمومی

چهارگاه (آلبوم). چهارگاه نام یک آلبوم موسیقی با بداهه نوازی تار محمدرضا لطفی و تنبک هومان پورمهدی می باشد. این آلبوم حاصل اجرای سال ۱۳۶۸ در واشینگتن است.
دو تراک ( در دستگاه چهارگاه )

ویکی واژه

یکی از هفت دستگاه موسیقی ایرانی که جنبة حماسی و پهلوانی دارد.