احساس

لغت نامه دهخدا

احساس. [ اِ ] ( ع مص ) دریافت. درک کردن. دریافتن. ( منتهی الارب ). دیدن و یافتن. ( المصادربیهقی ). || دانستن. آگاه شدن. ( منتهی الارب ). || دیدن. ( زوزنی ). || احساس ،درک چیزی است با یکی از حواس. اگر احساس با حس ظاهری باشد آن را مشاهدات گویند و اگر با حس باطن باشد وجدانیات. ( تعریفات جرجانی ). مؤلف کشاف اصطلاحات الفنون آرد: احساس ، بکسر الهمزة هو قسم من الادراک. و هو ادراک الشی الموجود فی المادة الحاضرة عند المدرک مکنوفة بهیئآت مخصوصة من الاین و الکیف و الکم و الوضعو غیرها فلابد من ثلاثة اشیاء حضور المادة و اکتناف الهیئآت و کون المدرک جزئیاً. کذا فی شرح الاشارات. و الحاصل ان الاحساس ادراک الشی بالحواس الظاهرة علی ما یدل علیه الشروط المذکورة و ان شئت زیادة التوضیح فاسمع ان الحکماء قسموا الادراک علی ما اشار الیه شارح التجرید الی اربعة اقسام : الاحساس ، و هو ما عرفت. والتخیّل ، و هو ادراک الشی مع تلک الهیئات المذکورةفی حال غیبته بعد حضوره ای لایشترط فیه حضور المادة،بل الاکتناف بالعوارض و کون المدرک جزئیاً. و التوهم ، و هو ادراک معان جزئیة متعلقة بالمحسوسات. و التعقل ، و هو ادراک المجرد عنها کلیاً کان او جزئیاً - انتهی. و لا خفاء فی ان الحواس الظاهرة لاتدرک الاشیاء حال غیبتها عنها و لا المعانی الجزئیة المتعلقة بالمحسوسات و لا المجرد عن المادة. بل انما تدرک الاشیاء بتلک الشروط المذکورة و ان المدرک من الحواس الباطنة لیس الا الحس المشترک. فانه یدرک الصور المحسوسة بالحواس الظاهرة. و لکن لایشترط فی ادراکه حضور المادة فادراکه من قبیل التخیل لایشترط حضور المادة. و لذا قیل فی بعض حواشی شرح الاشارات ان التخیل هو ادراک الحس المشترک الصور الخیالیة لا الوهم. فانه یدرک المعانی لا الصور فادراکه من قبیل التوهم. و اما ادراک العقل فلا یکون الا من قبیل التعقل ، فانه لایدرک المادیات فثبت ان الاحساس هو ادراک الحواس الظاهرة. و التخیل هو ادراک الحس المشترک. و الوهم هو ادراک التوهم. و التعقل ،هو ادراک العقل و اﷲ تعالی اعلم. هذا! و قد یسمی الکل احساساً، لحصولها باستعمال الحواس الظاهرة او الباطنة. صرح بذلک المولوی عبدالحکیم فی حاشیة القطبی فی مبحث الکلیات. و بالجمله ، فللاحساس معنیان ، احدهما الادراک بالحواس الظاهرة و الاَّخر بالحواس الظاهرة او الباطنة. و اما التعقل فلیس احساساً بکلا المعنیین.

فرهنگ معین

( اِ ) [ ع . ] (مص م . ) ۱ - دریافتن ، درک کردن . ۲ - درک چیزی با یکی از حواس .

فرهنگ عمید

۱. دریافت، درک.
۲. (روان شناسی ) حس کردن چیزی به وسیلۀ یکی از حواس پنج گانه.
۳. (اسم ) عاطفه، ذوق.

فرهنگ فارسی

حس کردن، دریافتن، درک کردن ، دریافت
۱ - ( مصدر ) در یافتن درک کردن دانستن آگاه شدن دیدن . ۲ - درک چیزی با یکی از حواس . ۳ - انعکاس ذهنی تائ ثر بدنی و آن پایه و مای. هم. ادراکات است و آن ابتدائی و اصیل است باین معنی که مسبوق بهیچ امر نفسانی دیگر نیست و قدم اولی است که پس از بیرون شدن از قلمرو بدن و ماده در عالم مجرد نفسانی برداشته میشود و دیگر نفسانیات از تغییر و ترکیب آن صورت میپذیرند .احساس همواره بامور مادی و بدنی که مقدمات آن هستند مقارن و همراه است . توضیح آنکه عوامل خارجی روی بدن تائ ثیراتی کرده بان تغییراتی میدهند و این تغییرات بدنی در نفس انعکاس که احساس نام دارد . بنابراین هر احساسی دو تحریک خارجی . ب - تائ ثر عضوی . یا احساس المی . حس درد جسمانی . یا احساس بصری . حس بینایی . یا احساس تعادلی . حس تعادل و جهت یابی . یا احساس ذوقی . حس چشایی . یا احساس داخلی . حس درونی . یا احساس سردی و گرمی . حس گرما و سرما . یا احساس سمعی . حس شنوایی . یا احساس شمی . حس بویایی . یا احساس لمسی . حس بساوایی . یا احساس وضعی و عضنی . حس حرکت .

فرهنگ اسم ها

اسم: احساس (دختر) (فارسی) (تلفظ: 'ehsās) (فارسی: اِحساس) (انگلیسی: ehsas)
معنی: عاطفه، ذوق

فرهنگستان زبان و ادب

{feeling} [روان شناسی] حالتی که در هر زمان و مکان ممکن است عارض شود و ذهن را موقتاً اشغال کند، بی آنکه لزوماً تظاهری داشته باشد و نیز ممکن است در تصمیم گیری دخالت داشته باشد و منشأ عمل یا حرکتی شود

دانشنامه عمومی

احساس یا سُهِش ( به انگلیسی: Feeling ) در لغت، به معنی دریافتن، آگاه شدن و درک چیزی با یکی از حواس و در روان شناسی، بازتاب ذهنی تأثیرات مادی ( فیزیکی ) است که شالودهٔ همهٔ ادراک ها به شمار می رود.
این کلمه برای اولین بار در زبان انگلیسی برای توصیف احساس فیزیکی لمس یا از طریق تجربه یا ادراک مورد استفاده قرار گرفت. به طور کلی در لاتین احساس به معنای احساس شنیدن یا بوییدن است. در روان شناسی این کلمه معمولاً برای آگاهی ذهنی تجربه از احساسات به کار می رود.
احساسات، تجربه های پدیداری خودکفای ذهنی هستند. بر اساس فرهنگ لغت روان شناسی APA، یک احساس «یک تجربه پدیدار مستقل» است و احساسات «ذهنی، ارزشی و مستقل از احساسات، افکار یا تصاویری هستند که آنها را برمی انگیزند». اصطلاح احساس ارتباط نزدیکی با هیجان دارد اما دقیقاً یکسان نیست. برای مثال، «احساس» ممکن است به تجربه ذهنی آگاهانه هیجان ها اشاره داشته باشد. مطالعه تجربه های ذهنی به عنوان پدیدارشناسی شناخته می شود. رشته روان درمانی به طور کلی شامل یک درمانگر است که به مراجع کمک می کند تا احساسات خود را به طور مؤثر تنظیم کند و در نهایت مسئولیت تجربه خود را از جهان بپذیرد. گاهی احساسات از ویژگی های آگاهی تجسم یافته در نظر گرفته می شوند.
اسم انگلیسی احساسات ممکن است به طور کلی به هر درجه ای از ذهنیت در ادراک یا احساس اشاره کند. با این حال، احساسات اغلب به احساس رفاه فردی ( شاید کامل بودن، امنیت یا دوست داشته شدن ) اشاره دارد. احساسات دارای یک میدان معنایی است که از فردی و معنوی تا اجتماعی و سیاسی را دربر می گیرد. کلمه احساس ممکن است به هر یک از تعدادی از ویژگی های روان شناختی تجربه اشاره داشته باشد یا حتی کل زندگی درونی فرد را منعکس کند ( نگاه کنید به خلق وخو ) . به عنوان تجارب پدیداری مستقل، که توسط احساسات و ادراکات برانگیخته می شوند، ممکن است انتظار داشته باشیم که احساسات به شدت بر شخصیت واقعیت ذهنی تأثیر بگذارد. و در واقع احساسات ممکن است گاهی دیده شود که سوگیری دارند یا به نوعی ادراک واقعی را مخدوش می کنند، به ویژه از طریق فرافکنی، آرزواندیشی، در میان بسیاری از اثرهای دیگر.
احساس ممکن است حواس را نیز توصیف کند، با یک مورد مثال احساس فیزیکی لامسه.
احساس (شعر). «احساس» از مشهورترین اشعار هوشنگ ابتهاج است. این شعر در یک بند و چهار سطر سروده شده و شامل دو جمله است. این شعر را که با عبارت «بسترم صدف خالی یک تنهایی است» آغاز می شود، از موفق ترین شعرهای کوتاه نیمایی می دانند.
احساس (فیلم ۱۹۵۴). احساس ( به ایتالیایی: Senso ) فیلمی ایتالیایی به کارگردانی لوکینو ویسکونتی در سال ۱۹۵۴ است. فیلم نامهٔ این فیلم از رمان احساس کامیلو بویتو اقتباس شده است. داستان این فیلم در حدود سال ۱۸۶۶ در زمان جنگ اتحاد ایتالیا و اتریش اتفاق می افتد.
احساس (فیلم ۲۰۱۵). احساس ( به هندی: Jazbaa ) فیلمی است محصول سال ۲۰۱۵ و به کارگردانی سانجی گوپتا است. در این فیلم بازیگرانی همچون آیشواریا رای، عرفان خان، شبانه اعظمی، سارا آرجون، جکی شروف ایفای نقش کرده اند.

دانشنامه آزاد فارسی

اِحساس
در اصطلاح فلسفی، ادراک چیزی با یکی از حواس پنج گانه ظاهری و باطنی. در اصطلاح خاص تر، به ادراک ظاهری، مشاهده، و به ادراک حواس باطنی، وجدان گویند. در ادراک حواس ظاهری سه امر شرط است: جزئی بودن محسوس، عوارض داشتن محسوس، حضور محسوس نزد حس و به اعتبار دیگر ارتباط حس کننده با محسوس.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] احساس در لغت، به معنی دریافتن، آگاه شدن و درک چیزی با یکی از حواس است.
احساس در لغت، به معنی دریافتن، آگاه شدن و درک چیزی با یکی از حواس است.
احساس در روان شناسی
احساس در روان شناسی، بازتاب ذهنی تأثیرات مادی (فیزیکی) است که شالوده ی همه ی ادراکات به شمار می رود.
مؤلفه ها
احساس، نخستین گامی است که باید پس از بیرون آمدن از قلمرو جسم (بدن) و ماده در عالم مجرد نفسانی برداشت. دیگر نفسانیات از دگرگونی احساس یا آمیختگی با آن پدید می آیند. احساس همواره با مادیات و عوامل جسمانی که عملا پیش نیاز آن به شمار می روند، سر و کار دارد. بنابراین هر احساس، نیازمند دو مؤلفه است: یکی تحریک بیرونی و دیگری اثرپذیری جسمی (عضوی).
همگانی بودن
...
[ویکی فقه] احساس (ادبیات فارسی). احساس در لغت، به معنی دریافتن، آگاه شدن و درک چیزی با یکی از حواس است.
احساس در لغت، به معنی دریافتن، آگاه شدن و درک چیزی با یکی از حواس است.
احساس در روان شناسی
احساس در روان شناسی، بازتاب ذهنی تأثیرات مادی (فیزیکی) است که شالوده ی همه ی ادراکات به شمار می رود.
مؤلفه ها
احساس، نخستین گامی است که باید پس از بیرون آمدن از قلمرو جسم (بدن) و ماده در عالم مجرد نفسانی برداشت. دیگر نفسانیات از دگرگونی احساس یا آمیختگی با آن پدید می آیند. احساس همواره با مادیات و عوامل جسمانی که عملا پیش نیاز آن به شمار می روند، سر و کار دارد. بنابراین هر احساس، نیازمند دو مؤلفه است: یکی تحریک بیرونی و دیگری اثرپذیری جسمی (عضوی).
فرهنگ نامه ادبی فارسی، انوشه، حسن؛ تهران، انتشارات سازمان چاپ و انتشارات، ۱۳۷۶، چاپ اول، ص ۲۶.
...