فرهنگ اسم ها
معنی: دارنده اسب با ارزش، از شخصیتهای شاهنامه، نام پادشاه توران و چین در زمان گشتاسپ پادشاه کیانی
ارجاسپ
معنی: دارنده اسب با ارزش، از شخصیتهای شاهنامه، نام پادشاه توران و چین در زمان گشتاسپ پادشاه کیانی
دانشنامه عمومی
پادشاهی او هم زمان با پادشاهی گشتاسپ و ظهور کیش زرتشت در ایران است. زرتشت دین خود را به گشتاسپ عرضه داشت و گشتاسپ او را پذیرفت، و ارجاسپ به این بهانه که گشتاسپ آیین کهن را رها کرده به ایران می تازد.
در این یورش چندین نفر از خویشان گشتاسپ همچون پسرانش اردشیر و شیدسپ و برادرش زریر ، کشته می شوند، ولی در پایان، اسفندیار پسر بزرگ گشتاسپ در هزیمت سپاه ارجاسپ از ایران کامیاب می شود. به روایت نوشته پهلوی یادگار زریران، ارجاسپ دستگیر و قطع عضو شده و سپس آزاد می شود؛ ولی در شاهنامه او از چنگ ایرانیان می گریزد. شکست ارجاسپ را گویند که در کوه مَد - فْرَیاد مابین پَدِشْخْوارگر و کومیش رخ داده است.
سال ها پس از ماجرای فوق، گشتاسپ با بدگویی گُرّزم به اسفندیار بدبین شده و او را در دژ گنبدان زندانی می کند و خودش هم از بلخ راهی سیستان می شود. ارجاسپ با شنیدن دربند بودن اسفندیار و نبودن گشتاسپ در بلخ بار دیگر به ایران می تازد و لهراسپ، پدر گشتاسپ را کشته و دختران گشتاسپ که به آفرید و همای نام داشتند اسیر و به رویین دژ می برد. گشتاسپ در پایان به پیشنهاد وزیر خود جاماسپ، اسفندیار را از بند رها می کند و اسفندیار با عبور از هفت خوان اسفندیار به رویین دژ رسیده ارجاسپ را می کشد و خواهران خود را از بند او می رهاند.
در اوستا مکرر از جنگ دینی ایرانیان و تورانیان یاد شده است. نام او در اوستا «اَرِجِت اَسپَه» آمده که به معنی «دارندهٔ اسب ارجمند» است. [ نیازمند منبع]
مرگ اسفندیار ضایعه ای جبران ناپذیر برای ایرانیان بود و همه باور داشتند که گشتاسپ خیره سر او را بخاطر حفظ تاج و تخت اش به کشتن داد. شاهنامه به نکتهٔ بسیار مهم تاریخی در باب آداب و رسوم ایرانیان باستان اشاره می نماید و می گوید سوگ و عزای اسفندیار هر سال نگاهداشته شد. پاسداشت عزا و ماتم برای اسطوره های دینی همچون اسفندیار در میان اقوام و قبایل ایرانی مرسوم بود. ابیات زیر این مسئله را در آن زمان حتی پیش از میلاد مسیح روشن می سازد؛ تابوت اسفندیار از زابل برگشته همه شهر و خاندان سلطنت بویژه مادر اسفندیار جنازه را مشاهده نموده رخ کنان، سر و سینه زنان آماده دفن جسد اسفندیار هستند و مادر اسفندیار مشیت الهی را پذیرفته:
دانشنامه آزاد فارسی
در شاهنامۀ فردوسی ، نوادۀ اَفراسیاب و پادشاه توران و معاصر کِی گُشتاسب کیانی و زَردُشت . اَرجاسپ به سبب جنگ های بسیارش با ایرانیان و نیز به سبب بنانهادن دژی مستحکم با نام رویین دژ مشهور است . در یکی از این جنگ ها شماری از برادران و پسران گشتاسپ کشته شدند. لُهراسپ ، پدر گُشتاسپ، را نیز که از فرمانروایی دست شسته و در بَلخ گوشه گرفته بود، کشت . یکی دیگر از رویدادهای معروف روزگار او اسیرشدن هُمای و بِه آفرین ، دختران گشتاسپ ، به دست اوست . سرانجام اِسفَندیار به رویین دژ حمله برد، خواهران خود را رهانید و ارجاسپ را به خونخواهی پدر و برادرانش کشت.
ویکی واژه
ارجاسپ از دو کلمهٔ ارج - آسپ تشکیل شده و به معنی بانی و مؤسس ارج و منزلت است.[۱]
واژه‌های ارجا و ارجاس هم از همین اصطلاح مشتق شده‌اند ولی بر خلاف ارج و منزلت مفهوم پلیدی و زشتی می‌رسانند.
↑ یورش ارجاسپ به ایران از نگاه فردوسی و دقیقی متفاوت است، ولی هر دو منبع پایتخت ایرانیان را شهر بلخ مینامند ولی این بلخ با شهر معروف بلخ فعلی در آسیای میانه تفاوت دارد. بقول شاهنامه گشتاسپ و اسفندیار حاکمان بلخ و رستم حاکم سیستان (پارس؟) است.
