بروجرد

لغت نامه دهخدا

بروجرد. [ ب ُ ج ِ ] ( اِخ ) وروجرد. وروگرد. ولوگرد. بروگرد . شهرکیست خرم [ از جبال ] و بانعمت ، و از وی زعفران و میوه نیک خیزد. ( حدود العالم ، ذیل بروگرد ). شهری است بین همدان و کرج ، اول قریه ای بود بعد بزرگ شد. ( از مراصدالاطلاع ). لقب این شهر دارالسرور بوده است. ( یادداشت دهخدا ). شهری است زیبا از بلاد جبل در هجده فرسنگی همدان. این شهر انهار و اشجار زیاد دارد. ( از الانساب سمعانی ). شهری است بین همدان و کرج ، با همدان هجده فرسنگ و با کرج ده فرسنگ فاصله دارد. طول آن نیم فرسخ و عرض آن اندک است. ابتدا قریه ای بیش نبودو چون «حمولة» وزیر آل ابودلف کارش بالا گرفت آنجا رامنزلگاه خود ساخت و منبری در آنجا برای خود اختیار نمود. شهری است مستحکم و پر خیر و برکت که میوه های آن به کرج ( کرج ابودلف ، کره رود ) حمل میشود. زعفران نیز در آنجا میروید. ( از معجم البلدان ). نام شهری است نزدیک به همدان و اصل در آن پیروزگرد بوده یعنی شهر فیروز و معرب شده است. ( از آنندراج ). شهر بروجرد مرکز شهرستان بروجرد از استان ششم کشور بوده ، مشخصات آن بشرح زیر است : مختصات جغرافیایی - این شهر در 48 درجه و 40 دقیقه طول شرقی و 33 درجه و 54 دقیقه عرض شمالی واقع است و اختلاف ساعت آن با تهران 11 دقیقه است. فاصله بروجرد نسبت به شهرهای مجاور بشرح زیر است : طهران 533، خرم آباد 111، همدان 143، اراک 226، خمین 275، گلپایگان 323، ملایر 57 کیلومتر. هوای شهر سردسیر سالم و در تابستان معتدل و در زمستان خیلی سرد می شود. شهر بروجرد طبق آخرین صورت اداره آمار دارای 46هزار تن سکنه است و در حدود 900 باب مغازه و دکاکین و دوهزار عمارات مختلف و پنج دستگاه ساختمان دولتی متعلق به شهرداری ، بهداری ، فرهنگ ، پست و تلگراف و دارائی است. دو بازار بزرگ آن مشهور به بازار مسجد شاه و بازار مسجد جامع است. از میدان مرکزی شهر دو خیابان در جهت شمال و جنوب احداث شده به خیابان شاهپور مشهور و طرفین آن به شوسه ملایر - خرم آباد منتهی می گردد. آب آشامیدنی از قنوات امامزاده جعفر و غلامعلی خان بیرجندی تأمین می شود. در این شهر 4 دبیرستان و 12دبستان پسرانه و 7 دبستان دخترانه وجود دارد. اکثر ساکنان شهر مسلمان و شیعه اثناعشری می باشند. در حدود 2500 تن کلیمی نیز در این شهر ساکنند. از بناهای تاریخی شهر بنای مسجد جامع است که از آثار قرن چهارم هجری است. بناهای مسجد شاه ، امامزاده جعفر، امامزاده قاسم ، امامزاده بیژن ، شاهزاده ابوالحسن نیز از آثارقدیمه آن میباشد. ( از فرهنگجغرافیایی ایران ج 6 ).

فرهنگ فارسی

شهرستانی است از استان ششم ( لرستان ) که از شمال به ملایر از جنوب و مغرب به خرم آباد و از مشرق به اراک محدود است هوای آن معتدل ملایم و سالم است . جمعیت حوزه بروجرد ۱۳٠۲۸۱ تن و جمعیت شهر بروجرد ۱٠۱۳۴۵ تن است . مشرق و مغرب آن را کوههایی احاطه کرده اند . مرتفعترین قله آنها ( کوه گرو ) حدود ۴۲٠٠ متر ارتفاع دارد .
شهرستان بروجرد یکی از شهرستان های استان ششم کشور بوده و محدود است از شمال به شهرستان میر از جنوب و مغرب به شهرستان خرم آباد از مشرق به شهرستان اراک هوای شهرستان معتدل و سالم و میزان بارندگی آن بطور متوسط در سال ۴۵ سانتیمتر است .

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بروجرد (شهر). شهر بروجرد، مرکز شهرستان بروجرد، از شهرهای استان لرستان در ارتفاع ۱۵۸۰ متری از سطح دریا در ۱۱۰ کیلومتری شمال شرقی شهر خرم آباد (مرکز استان لرستان) و ۴۰۷ کیلومتری جنوب غربی شهر تهران واقع است.
گاهی حداکثر دمای آن به ۳۹ درجه و حداقل دمای آن به ۵ر۱۰ درجه زیر صفر می رسد. میانگین بارش سالانه آن حدود۴۴۰ میلیمتر است.
بناهای تاریخی
ویرانه های قلعه رَمیان (رمیو) در سه کیلومتری شهر بروجرد در آبادی رمیان واقع است. این شهر دارای بازار و کاروانسرای قدیمی است که سنگ نوشته ای به تاریخ ۱۲۰۹ در آن نصب شده است. از زیارتگاه های اهالی بروجرد امامزاده جعفر است که در مشرق شهر با گنبدی هرمی شکل قرار دارد. اصل بنا از دوره سلجوقی (۵۱۹)، و مزین به کاشی کاری هایی از دوره های صفویه و قاجاریه است.
مساجد شهر بروجرد
شهر بروجرد چندین مسجد دارد؛ از جمله مسجد قدیمی جامع در مشرق آن با آثاری از دوره های سلجوقی و صفویه که در سال های ۱۰۲۲ـ۱۲۰۹ چند بار قسمت هایی بر آن اضافه یا بخش هایی از آن مرمت شده است مسجد سلطانی یا مسجد شاه با کتیبه هایی از دوره قاجاریه که به احتمال (ضعیف) روی مسجدی قدیمی بنا شده است و مسجد قلعه در محله دودانگه که در ۱۳۱۰ـ۱۳۱۱ ساخته شده است.
مقبره مهم شهر
...
[ویکی فقه] بروجرد (شهرستان). شهرستان بروجرد در شمال استان لرستان و در مغرب ایران واقع است، مردم بروجرد شیعه اثنی عشری اند و به فارسی (با لهجه بروجردی) گفتگو می کنند.
از شمال به شهرستان های ملایر و نهاوند، از مغرب به شهرستان خرم آباد، از جنوب به شهرستان های دورود و خرم آباد و از مشرق به شهرستان سربند محدود و مشتمل بر دو بخش مرکزی (حومه)، و اُشترینان و هفت دهستان است.رشته کوه های زاگرس، از شمال غرب به جنوب شرق امتداد دارد. کوه گرّو/ گرین گَری (مرتفعترین قله، ۶۴۵، ۳ متر) در شمال غربی آن قرار دارد. رود باغشاه، زمین های مناطق روستایی شمال آن را مشروب می کند و چندین رشته قنات دارد.
محصولات کشاورزی و دامی
محصولات عمده آن غلات بویژه گندم، چغندر قند، دانه های روغنی و نباتات علوفه ای است. در مناطق شمالی بروجرد (دهستان های دره صیدی و بردسره) بیشترین مراتع وجود دارد؛ ازینرو دامداری در این دهستان ها و نیز سایر دهستان های شهرستان دارای اهمیت فراوان است. پرورش طیور نیز از جمله فعالیت های اقتصادی است. بازار فروش فرآورده های زراعی، دامداری و طیور، بیشتر شهر بروجرد است.
صنایع دستی
صنایع دستی شهرستان بروجرد، قالیبافی و قالیچه بافی است و ورشوسازی آن معروف بوده است. این شهرستان کارخانه سیمان دارد.
راه های مواصلاتی
...

ویکی واژه

بردجرد
یکی از شهرها و مناطق استان لرستان که از گذشته‌های دور محل اسکنان اقوام لر و لک و بختیاری بوده‌است. بروجرد ممکن است از دو بخش برو - جرد شکل گرفته باشد و در زمان سیطره خلفای اسلامی بُروگرد اینگونه مکتوب شده است.
بروجرد معرب اصطلاح سرزمینی بروگرد است.