ارژنگ. [ اَ ژَ ] ( اِ ) جادوئی. طلسم : ترا دشمن آمد بگاهت نشست یکی گرزه گاوپیکر بدست همه بند و نیرنگ و ارژنگ برد دلارام بگرفت و گاهت سپرد.فردوسی.|| هر کتابی که صور و اشکال داشته باشد. ( رشیدی ) ( غیاث اللغات ). رجوع به ارتنگ و ارثنگ شود. ارژنگ. [ اَ ژَ ] ( اِخ ) ارتنگ. ارثنگ. کتاب مانی که بتصاویر دلکش منقش بود : بخاقان یکی نامه ارژنگ وار نوشتند پر بوی و رنگ و نگار.فردوسی.هزار یک که نهان در سرشت او هنر است نگار و نقش همانا که نیست در ارژنگ.فرخی.و کتابی کرد [ مانی ] به انواع تصاویر که آنرا ارژنگ مانی خوانند و در خزائن غزنین هست. ( بیان الادیان ). به تیشه صورت شیرین بر آن سنگ چنان برزد که مانی نقش ارژنگ.نظامی.ز بس جادوئیها و فرهنگ او [ مانی ] بدو بگرویدند و ارژنگ او عجب ماند از آن کار نظارگی بعبرت فروماند یکبارگی که چون کرده اند این دو صورت بکار دو ارژنگ را بر یکی سان نگار.نظامی.صحیفه های چمن چون دماغ مانی شد که می بزاید از او نقشهای چون ارژنگ.نجیب الدین جرفادقانی. || نگارخانه مانی نقاش باشد. گویند اصل این لغت به این معنی ارثنگ با ثای مثلثه بوده ، ثاء را با زای فارسی بدل کرده اند ارژنگ شده. ( برهان ). کارخانه مانی. ( اوبهی ). بعضی گفته اند بتکده ای که در چین بوده : یکی نامه مانند ارژنگ چین نبشتند و کردند چند آفرین.فردوسی.نبشتند برسان ارژنگ چین سوی شاه با صد هزار آفرین.فردوسی.گر التفات خداوندیش بیاراید نگارخانه چینی و نقش ارژنگی است.سعدی. || بعضی گویند نام مانی ارژنگ بوده و مانی دعائی است که او را کرده اند و لقب او شده است ( ! ). ( برهان ) ( غیاث ) : که در چین دیدم از ارژنگ پرکار که کردی دائره بی دور پرگار.امیرخسرو. || جمعی گویند نام نقاشی است غیر مانی و او نیز در هنروری مانند مانی بوده است. ( برهان ). نام مصوری بوده مانند مانی. ( جهانگیری ). نقاشی از چین که نظیر مانی بود. ( غیاث ) : روان کرد کلک شبه رنگ را ببرد آب مانی و ارژنگ را.نظامی.بقصر دولتم مانی و ارژنگ
فرهنگ معین
(اَ ژَ ) (اِ. ) نام کتاب مانی که دارای انواع نقش و نگار بوده و به موجب آن مانی ادعای پیغمبری داشت . ( ~. ) (اِ. ) نام چاهی که افراسیاب ، بیژن را در آن زندانی کرد.
فرهنگ عمید
۱. نام کتاب مانی که دارای انواع نقش ونگار بوده: در جنب جمال تو بُوَد صورت دیدار / هر نقش که صورتگر ارژنگ نگارد (خواجو: ۴۱۷ )، به تیشه صورت شیرین بر آن سنگ / چنان برزد که مانی نقش ارژنگ (نظامی۲: ۲۲۳ ). ۲. [قدیمی، مجاز] جایی یا چیزی که دارای نقش و نگار زیبا باشد. ۳. [قدیمی، مجاز] نقش ونگار.
فرهنگ فارسی
نام کتاب مصور تالیف [ مانی ] ( ه . م . ) دانسته اند . آلفاریک حدس زده که [ اردنگ ] معروف مانی نسخه ای از انجیل ( انگیلون ) اوست که مصور بتصاویر بوده است . ارتنگ ارثنگ . نام پهلوانی تورانی پسر زره و او بدست طوس کشته شد
فرهنگ اسم ها
اسم: ارژنگ (پسر) (فارسی) (تلفظ: aržang) (فارسی: ارژنگ) (انگلیسی: arzhang) معنی: نام کتاب مانی که دارای نفش و نگار بود، ( به مجاز ) نقش و نگار، ( اَعلام ) ) ( = ارتنگ ) نام کتاب مصور تألیف «مانی» پیامبر ایرانی که تا قرن هجری باقی بوده است، ) نام پهلوانی تورانی پسر زره، ) نام چاهی در توران
دانشنامه آزاد فارسی
اَرْژَنْگ (Aržang؛ یا: ارتنگ؛ ارثنگ) کتابی مشتمل بر مجموعۀ نقاشی های مانی برای نشان دادن چگونگی جهان های «روشنی» و «تاریکی» و جهان کنونی. در ادبیات فارسی تصاویر آن را بهترین نمونۀ نگارگری دانسته اند. نام آن در زبان پارتی Ârdahang و معمولاً در شمار هفت کتاب مقدس مانی از آن یاد می شود. کتاب ارژنگ به ما نرسیده، اما در قرن ۵ق نسخه ای از آن در غزنه وجود داشته است.
ویکی واژه
[اَ/ژَ] ~ نام کتاب مانی که دارای انواع نقش و نگار بوده و به موجب آن مانی ادعای پیغمبری داشت. ~ نام چاهی که افراسیاب، بیژن را در آن زندانی کرد. ~ نام یکی از مرزبانان ترکان در شاهنامه که در ساحل رودشهد با توس گلاویز و کشته شد. بدو گفت ارژنگ جنگی منم ..... سرافراز و شیر درنگی منم ارزشمند، مهم ارژ-اَنگ اشاره به کسی که سخنان بیهوده بر زبان نمی‌راند و خود و گفتار او ارزشمند است.
