آرش کمانگیر به عنوان یکی از قهرمانان ملی ایران شناخته می‌شود و داستان دلاوری‌های او در کتب مذهبی و افسانه‌های مختلف بارها روایت شده است. انسان‌ها همواره با قهرمان‌پروری و اسطوره‌سازی آشنا بوده‌اند. از قرن‌ها پیش که افسانه‌ها و قهرمانان باستانی شکل گرفتند تا به امروز که شاهد ظهور گسترده ادبیات و رسانه‌های ابرقهرمان‌محور هستیم، همگی نشان‌دهنده علاقه عمیق انسان به شنیدن داستان‌های قهرمانانه هستند. این موضوع کاملاً طبیعی است و نمی‌توان اهمیت شخصیت‌های الهام‌بخش و اسطوره‌ای را نادیده گرفت. این افراد نقش مهمی در شکل‌گیری رفتارها، تولد فرهنگ‌ها و حتی ایجاد آیین‌ها ایفا می‌کنند. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست و یکی از غنی‌ترین فرهنگ‌های تاریخ اسطوره‌شناسی جهان را در اختیار دارد. آرش کمانگیر، یکی از پهلوانان و اسطوره‌های تاریخ ایران، به عنوان نماد ایثار و دلاوری شناخته می‌شود. داستان آرش در خلال یک جنگ حساس شکل می‌گیرد. او از سپاهیان منوچهر پیشدادی بود و در زمان جنگ ایران و توران، به عنوان کماندار سپاه ایران مأمور شد تا تیری پرتاب کند و مرز میان ایران و توران را مشخص کند. آرش، که تیراندازی بسیار ماهر بود، تصمیم می‌گیرد تمام نیروی خود را در کمان بگذارد تا نام ایران را سربلند کند. این تصمیم به قیمت جان او تمام می‌شود و بدین ترتیب افسانه آرش کمانگیر به وجود می‌آید. منوچهر پیشدادی به‌عنوان هفتمین پادشاه پیشدادیان، پس از کیومرث، هوشنگ، تهمورث، جمشید، ضحاک و فریدون به تخت سلطنت نشست و دوران پادشاهی‌اش را آغاز کرد. در سال‌های پایانی حکومت صد و چند ساله‌اش، او از تورانیان به رهبری افراسیاب شکست خورد. پس از این پیروزی، افراسیاب تصمیم گرفت با طرحی که تنها به هدف تحقیر ایرانیان بود، منوچهر و مردم ایران را خوار کند. منوچهر که در جستجوی راهی صلح‌آمیز برای پایان دادن به جنگ با تورانیان بود، به ترفند افراسیاب تن داد. افراسیاب، پادشاهی بسیار حیله‌گر و زیرک بود و در نهایت، پس از مشورت با مشاورانش، راه‌حلی را ارائه داد. او پس از دریافت کمان افسانه‌ای و منحصر به فردی که الهه زمین به او هدیه کرد، با فدای جان خود موافقت می‌کند. در افسانه‌ها آمده است که بدن آرش در حین پرتاب تیر، تکه‌تکه شده و در سرتاسر سرزمین ایران پراکنده گردید. به همین دلیل، هیچ مقبره خاصی برای او ساخته نشد. اما به منظور گرامیداشت آرش کمانگیر، مراسم ویژه‌ای تحت عنوان تیرگان هر ساله در تاریخ ۱۳ تیر در دماوند برگزار می‌شود.
