نوروز، که نخستین روز سال خورشیدی و برابر با یکم فروردین است، جشن آغاز سال نو در فرهنگ پارسی و یکی از قدیمی‌ترین جشن‌های باقی‌مانده از دوران باستان ایران به شمار می‌رود. این جشن ریشه در تاریخ ایران باستان دارد و در مناطق وسیعی از آسیا و دیگر نقاط جهان برگزار می‌شود. زمان برگزاری نوروز همزمان با اعتدال بهاری و آغاز فصل بهار است. همچنین، نوروز با عنوان رسمی روز بین‌المللی نوروز از سوی یونسکو به عنوان میراث فرهنگی و معنوی بشر به ثبت جهانی رسیده است. نوروز در ایران و افغانستان به عنوان آغاز سال نو شناخته می‌شود و در کشورهای دیگری همچون تاجیکستان، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، سوریه، عراق، گرجستان، جمهوری آذربایجان، آلبانی، چین، ترکمنستان، هند، پاکستان و ازبکستان نیز به عنوان تعطیلات رسمی جشن گرفته می‌شود و مردم آنجا این مراسم را برگزار می‌کنند. جشن عید نوروز که یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین جشن‌های ایرانی به شمار می‌آید، به گفته پژوهشگران، ریشه‌ای ایرانی و هندی ندارد و به احتمال زیاد به اقوام بومی نجد ایران پیش از مهاجرت آریایی‌ها نسبت داده می‌شود. ورود دو جشن نوروز و مهرگان به سرزمین بین‌النهرین توسط سومریان صورت گرفته است که منجر به شکل‌گیری دو جشن ازدواج مقدس و اکیتو گردید. این دو جشن بعدها به عنوان یک جشن واحد در آغاز سال نو در بین‌النهرین برگزار می‌شدند. منشأ و تاریخ دقیق نوروز به طور مشخص تعریف نشده است. بر اساس برخی افسانه‌ها، سه هزار سال پیش در چنین روزی، جمشید پس از خروج از کاخ خود در جنوب دریاچه ارومیه، که امروزه به نام منطقه حسنلو شناخته می‌شود، تحت تأثیر آفتاب درخشان و طراوت تازه قرار می‌گیرد و آن روز را نوروز می‌نامد. او تصمیم می‌گیرد که هر سال در این روز مراسم و آیین‌های خاصی برگزار کند. همچنین در شاهنامه، ریشه نوروز به این صورت روایت شده است که جمشید در حین عبور از آذربایجان، دستور می‌دهد تا برایش تختی آماده کنند و خود بر روی آن تخت با تاجی درخشان بنشیند. با تابش نور خورشید به تاج زرین او، دنیا روشن و نورانی می‌شود و به خاطر شادی مردم، آن روز به نام نوروز شناخته می‌شود. همه خوبی‌ها از ابرکران (جهان برتر) به این دنیا در روز خرداد، که نخستین روز بهار است، نازل می‌شود. بنابراین شایسته است که هر روز به مانند نوروز باشد و زمان نوروز طولانی‌تر گردد. بدیهی است که در روز عید و جشن، لباس‌های نو و زیبا بپوشند و خود را معطر کنند و این را به فال نیک بگیرند. امیدواریم آن سال، سالی پر از خوبی و برکت برایشان باشد و بدی‌ها از آن‌ها دور شود. نوروز نماد آغاز رحمت الهی است، به‌طوری که با ورود بهار، بارش‌های بهاری آغاز می‌شود و زمین تشنه به آب سیراب می‌گردد. در این زمان، نشانه‌های الهه آب، اردویسور آناهید، نیز به تدریج نمایان می‌شود. آناهید، الهه آب، به فرمان اورمزد، آب، برف و تگرگ را از آسمان به زمین می‌باراند. به همین دلیل، ایرانیان در روز نوروز غسل می‌کنند، زیرا این روز به اردویسور آناهید تعلق دارد. مردم در این روز با طلوع خورشید از خواب بیدار می‌شوند و با آب جاری که بر خود می‌ریزند، تمامی دردها و بلاها را از خود دور می‌کنند و به یکدیگر آب می‌پاشند. دلیل این عمل این است که پس از مدت‌ها خشکی و عدم بارش باران، وقتی باران می‌بارد، مردم آن را مبارک دانسته و به هم می‌پاشند. این سنت هنوز هم در برخی مراسم رایج است.
