قرارداد پایاپای، تهاتر، سوآپ، معاوضه یا تاخت، نوعی ابزار مالی است که در آن یکی از طرفین قرارداد به مبادله درآمدهای حاصل از ابزار مالی خود با درآمدهای ابزار مالی طرف مقابل می‌پردازد. درآمدهای این نوع قرارداد به نوع ابزار مالی مورد معامله بستگی دارد. به عنوان مثال، در پایاپای اوراق قرضه، درآمدها می‌تواند شامل سود این اوراق و کوپن‌های مربوط به آن باشد. این قراردادها معمولاً شامل تاریخ پرداخت و روش محاسبه درآمدها یا جریان‌های نقدی مورد معامله هستند. نخستین قرارداد پایاپای در سال ۱۹۸۱ میان شرکت آی‌بی‌ام و بانک جهانی به امضاء رسید. امروزه، این نوع قراردادها به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای مالی در سطح جهانی شناخته می‌شوند. بر اساس گزارش بانک تسویه حساب‌های بین‌المللی، در سال ۲۰۱۰ حجم این قراردادها به بیش از ۸۴۸ تریلیون دلار آمریکا رسید. به طور کلی، می‌توان گفت که این قرارداد یک شکل گسترده‌تر از قرارداد آتی است. در حالی که در این قرارداد پرداخت‌ها بین طرفین متفاوت و در چندین مرحله انجام می‌شود، در قرارداد آتی تنها یک پرداخت و تسویه صورت می‌گیرد. پرداخت‌هایی که در قرارداد سوآپ انجام می‌شوند به دو نوع شناور و ثابت تقسیم می‌شوند. طرفین قرارداد با توجه به نوع کالا، وام و... توافق می‌کنند که پرداخت‌ها به چه صورت صورت گیرد. در زمان انعقاد قرارداد سوآپ، بر خلاف سایر قراردادها، هیچ‌گونه پولی بین طرفین رد و بدل نمی‌شود، به جز در مورد قرارداد نوع ارزی. همان‌طور که اشاره شد، قرارداد سوآپ شامل پرداخت‌های متعددی است که به تاریخ‌های پرداخت settlement dateو فاصله بین این پرداخت‌ها settlement period نامیده می‌شود. همچنین، تاریخی که قرارداد به پایان می‌رسد termination date نام دارد.
