مداد شمعی یا پاستل روغنی، نوعی قلم است که از موم ساخته شده و برای نوشتن، نقاشی، رنگ‌آمیزی و دیگر سبک‌های تصویرگری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار از ترکیب رنگدانه، چسب موم و نوعی روغن غیرقابل خشک شدن تولید می‌شود. مداد شمعی‌ها بافتی درشت‌تر نسبت به سایر انواع پاستل دارند که باعث می‌شود پوشاندن آن‌ها با ثابت‌کننده رنگ (فیکساتیو) دشوارتر باشد. به‌طور کلی، مداد شمعی و پاستل روغنی در یک دسته از ابزارهای نقاشی قرار می‌گیرند، اما با تفاوت‌هایی در ترکیبات خود، ویژگی‌های متفاوتی نیز دارند. پاستل‌های روغنی بیشتر حالت خمیری دارند و نرم‌تر بر روی مقوا قرار می‌گیرند و پوشانندگی بهتری ارائه می‌دهند. در مقابل، مدادهای شمعی چرب‌تر و مومی هستند و در برابر رنگ‌های حلال در آب مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهند.